ریحانه ربطی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، آمل، ایران
حمیدرضا کاظمینی - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، آمل، ایران
راضیه پرتوی - گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، آمل، ایران
حجت اله شکری - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل، آمل، ایران

گوسفندان زل، نژاد بومی استان مازندران بوده و تنها نژاد بی دنبه ایران اند که حدفاصل گوسفندان اهلی و وحشی هستند. این نژاد به جای دم دارای دمبالچه باریک است و پرورش آن در استان مازندران صورت میگیرد لذا افراد بومی از محصولات این گوسفندان بهره می برند در این مطالعه به منظور تعیین میزان غلظت آفلاتوکسین M1 در شیر خام گوسفندان نژاد زل مازندران (نژاد بومی استان) از 100 نمونه تصادفی شیرخام جمع آوری شده از هفت شهرستان استان مازندران استفاده شد و اندازه گیری غلظت AFM1 با دستگاه الایزا رقابتی و با استفاده از کیت تشخیصی (R-biopharm-Germany ، Ridascreen aflatoxin test kit) طبق دستورالعمل شرکتتولیدکننده کیت در آزمایشگاه انجام گرفت و مشخص گردید که 100 % نمونه های جمع آوری شده از دامداری های سطح استان دارای آلودگی آفلاتوکسین M1 بودند. میانگین آلودگی آفلاتوکسین در نمونه های دریافت شده برابر با 12/67ng/l بود و هیچ دادهای با غلظت بالاتر از حد مجاز تعیین شده (50ng/l) توسط کمیته استاندارد اروپایی، کدکس الیمانتاریوس به ثبت نرسید. کمترین میزان آلودگی مربوط به نمونههای اخذ شده از شهرستان محمودآباد بود و بیشترین آلودگی مربوط به دامداریهای شهرستان جویبار بود که این موضوع به نحوه ی مدیریت دامداری و میزان رعایت بهداشت و نحوه ی انبارداری علوفه دامی مربوط است. سموم آفلاتوکسین عمدتا توسط گونه ی آسپرژیلوس فلاوس تولید می شوند و از طریق خوراکدام آلوده وارد بدن حیوان می شوند و می تواند شیر را آلوده کنند. با توجه به مقاومت حرارتی این سموم حذف آنها از شیر دشوار بوده و در صورت مصرف شیر آلوده سلامت انسان به خطر می افتد. لذا ارزیابی مستمر میزان آلودگی آفلاتوکسین شیر دامداری ها و اجرای دستورالعمل های بهداشتی گامی موثر در جهت کاهش میزان آفلاتوکسین شیر خواهد بود.

شیر، گوسفند، نژاد زل مازندران، آفلاتوکسین M1