گیتا ذاکری - دانشجوی دکتری ادبیات پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

شعر دیداری یا کانکریت، گونه ای از ادبیات معاصر است که سراینده ی آن با تیم نگاهی به هنر گرافیک و با استفاده از «هنجارگریزی نوشتاری» به نگارش نقاشانه دست می زند. در شعر دیداری، خطوط، به شیوه ای معنادار و با شکلی خاص روی صفحه تنظیم می شود. شاعر شعر دیداری ، درون مایه ی شعر خودرا با استفاده از هنر گرافیک و از طریق بازی با کلمات و حروف، در مقابل دیدگان مخاطب قرار می دهد. در این گونه ی شعری، شکل، به فهم پیام شاعر کمک می کند. روش این تحقیق، از نوع توصیفی ـ تحلیلی است و اطلاعات لازم برای سنجش نمونه ها به شیوه ی کتابخانه ای و از طریق بررسی مستقیم متون حاصل شده است. پژوهش حاضر قصد دارد با تمرکز بر شعر دیداری دو شاعر معاصر پارسی و عربی، طاهره صفارزاده و سعاد صباح نشان دهد که چگونه عناصر نوشتاری و تصویری متن در کنار یکدیگر، معانی جدید می آفرینند. یافته های این جستار، نشان از آن دارد که: الف) شباهت های بسیار نزدیکی میان جریان شعر دیداری در ادبیات فارسی و عربی وجود دارد. ب) طاهره صفارزاده و سعاد صباح، در اشعار دیداری خویش، از شیوه های همسان و قابل مقایسه ای از قبیل تجزیه و جدانوسی، گوناگون نویسی مصراع ها و تکرار استفاده کرده اند.

بررسی تطبیقی، شعر دیداری، طاهره صفارزاده، سعاد صباح