کالبد شکافی آهنگ هایی که ناشیانه رنگ می شوند! (نگاهی تحلیلی بر وضعیت طراحی جلد آلبوم های موسیقی پاپ بعد از انقلاب در ایران 1395-1376)

در پژوهش حاضر که رویکردی کیفی دارد، ویژگی های بصری جلد آلبوم های موسیقی پاپ بعد از انقلاب ایران در سال های 1376 تا 1395 شمسی مورد تحلیل و ارزیابی قرارگرفته است. در اینجا با دو مقوله مرتبط سروکار داریم: موسیقی پاپ و گرافیک که هردو مخاطب عام دارند و می توانند سلیقه اقشار مختلف جامعه را دست کاری کنند. اولی با ذائقه شنیداری و دومی با ذائقه تصویری مخاطب در ارتباط اند و می توانند تأثیرات چشم گیری در شکل گیری، ارتقا یا تنزل شعور شنیداری و تصویری جامعه ایفا کنند. در این پژوهش اکثر جلد آلبوم هایی که در سه دهه اخیر تولید و منتشرشده اند به عنوان جامعه آماری جمع آوری گردید و مورد تحلیل قرار گرفتند. علاوه بر آن رعایت قوانین ادراک بصری گشتالت (مشابهت، مجاورت، تداوم، یکپارچگی، شکل و زمینه، تقارن و فرا پوشانندگی) به طور جداگانه هم در تصویر و هم در نوشتار روی جلد آلبوم ها بررسی گردید. در این پژوهش پس از مشاهده و مطالعه تقریبی 277 روی جلد مربوط به آلبوم های مختلف، در نهایت تعداد پنج نمونه جلد آلبوم به روش تصادفی انتخاب و به روش کیفی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از عدم ارتباط معنادار میان طراحی گرافیک و مؤلفه های هویتی موسیقایی در اکثر آلبوم ها می باشند. در نمونه های موردبحث شاهد بیشترین درصد استفاده از تصویر مستقیم خواننده به عنوان اصلی ترین سوژه ی طراحی هستیم که این رویکرد ایده پردازی در طراحی گرافیک نمونه ها، باعث عدم خلاقیت و درنتیجه عدم جذابیت طراحی روی جلد آلبوم های پاپ شده است. فضای غالب رنگی در بیشتر نمونه ها فضایی آکروماتیک و بیروح است که متناسب با سبک موسیقی، کلام و درون مایه آلبوم نمی باشد. تنها در موارد اندکی که طراحان گرافیک با ایجاد ارتباط متناسب بین ساختار بصری و محتوای موسیقی آلبوم دست به طراحی زده اند، شاهد خلق آثاری ماندگار هستیم که با استقبال مخاطبان نیز مواجه شده است

Keywords:

جلد آلبوم , موسیقی پاپ , موسیقی پاپ ایران