سمیه قربانپور دلیوند - دانشجوی دکتری زبان وادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی
فیروز فاضلی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان

تغییرات واژگان و اصطلاحات متداول هر دوره را می توان بستر مناسبی برای بررسی تغییرات اجتماعی و فرهنگی آن دوره دانست. بخش عمدهای از واژگان، اصطلاحات و تعبیرات هر زبان یا گویش، مربوط به حوزۀ اشتغال و زراعت،ابزارآلات مخصوص وتعابیر مرتبط بدان ها بوده و وارد زبان آن منطقه می شوند. با گذشت زمان و دگرگونی های معیشتی و اجتماعی، برخی مشاغل و حرفه ها منسوخ شده واصطلاحات آنها نیز ازحوزۀ استعمال خارج می شوند. تحولات این حوزه ها را در هر دوره می توان بازنمایندۀ کنش های گوناگون آن دوره دانست که با فراموش شدن آنها، حلقه هایاتصال به ویژگی های مهم زبانی و حتی غیرزبانی آن دوره گسسته می شوند. واژگان مربوط به کشت توتون در غرب گیلان نیز همزمان با رکود کشت این محصول رو به فراموشی نهاده و این در حالی است که توجه، بررسی و مکتوب نمودن این بخش از میراث گویش گیلکی را که دربر دارندۀ ویژگی های زبانی،اجتماعی و فرهنگی این منطقه درصدسالۀ اخیر است، می توان یکی از راه های کمک به غنای زبان و گویش و پیشگیری از نابودی عناصر اصیل آنها دانست. این پژوهش به بررسی و یادآوریِ واژگان،اصطلاحات و تعابیر مربوط به کاشت، داشت وبرداشت توتون در غرب گیلانپرداخته است.بیشتر موارد ذکر شده در این پژوهش،در فرهنگ های واژگان مربوط به گویش گیلکی ثبت نشده اند

گویش گیلکی، غرب گیلان، توتون کاری، کنایه، ضرب المثل