مهین حاجی زاده - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
رعنا فرهادی - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

عنصر تقابل دوگانه یکی از مباحث بنیادین در زبان‌شناسی است که ساختارگرایان و پساساختارگرایان در مطالعات نقد معاصر ادبی برای تحلیل معنای دو ضد، از آن استمداد می­جویند. آنچه در این پژوهش به عنوان گزینشی برای تحلیل و بازشناسی تقابلی مورد نظر است، دو واژۀ «عسر» و «یسر» بر اساس آیاتی است که این دو واژه در مجاورت هم قرار گرفته­اند. پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی و گاه تفسیری، به بازکاوی مفهوم این واژگان بر اساس رابطۀ تقابل دوگانه پرداخته، گویای این است که خداوند برای تبیین بسیاری از مفاهیم دینی، از تقابل دوگانه بهره جسته و از این طریق، ضمن ملموس ساختن این مفاهیم، درک و پذیرش آن­ها را برای مخاطب آسان‌تر نموده است. کاربرد واژگان مذکور بیشتر در مفهوم گشایش کارها و امیدبخشی به کار رفته است. این دو واژه، از جمله واژگان نویدبخش قرآن کریم به شمار می‌روند که به انسان آرامش بخشیده، او را  به سربلندی­ و سعادت امیدوار  می­سازند.

قرآن, ساختارگرایی, تقابل دوگانه, عُسر, یُسر