عبدالله میراحمدی - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه خوارزمی
طاهره صادقی - سطح چهار حوزه علمیه رفیعه المصطفی

اصطلاح «اولوا الالباب» از تعابیر ویژه در نظام معرفتی و اخلاقی قرآن کریم است که بندگان و مؤمنان برجسته­ای به آن توصیف شده­اند. مفسّران شیعه و سنی در تبیین و مصداق‌یابی این عبارت، نظرهای مختلفی دارند، از جمله صاحبان عقل، صاحبان عقل‌های کامل و صاحبان عقل­های سالم. حال آنکه با تأمل در سیاق آیاتی که صفات اولوا الالباب را برمی‌شمارد، درمی‌یابیم که دیدگاه مفسّران کامل نیست. بنابر یافته‌های پژوهشی و بر اساس بافت آیات، «اولوا الالباب» کسانی هستند که معارف اصیل الهی را در عالی­ترین سطح آن پس از پیامبران و اولیای الهی، به دور از هر گونه ناخالصی و وسوسه و توهم، درک و دریافت می‌کنند. آنان افزون بر قدرت تشخیص حق از باطل، بهترین طریق را در مسیر اطاعت الهی برگزیده و همزمان اهل ذکر و تعقل­اند و به موهبت حکمت رسیدهاند. بنابراین، تفسیر کردن «اولوا الالباب» به خردمندان، به معنای نادیده انگاشتن همۀ ابعاد شخصیت آنان است؛ چنین افرادی هم از نظر رویکردهای نظری از عقل کامل برخوردارند و هم در راستای کنش و کردار، به اوج بلوغ عقل عملی راه یافته‌اند.

لبّ, اولوا الالباب, ذوی العقول, ویژگی‌های اولوا الالباب, اولوالالباب در سیاق آیات