مهدی صحت - کارشناسی ارشد تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه شهید بهشتی
عباس احمدوند - دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی/ دانشگاه شهید بهشتی

اطلاعات نگاشته شده در منابع جغرافیای تاریخی به دلیل سوگیری کمتر، حائز اهمیت است. دسته‌ی عظیمی از این داده‌ها در مورد فرق شیعه است که با رویکرد میدانی و تجربی از سوی جغرافی‌نویسان مسلمان به نگارش درآمده است. در این پژوهش براساس روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد تاریخ اجتماعی جایگاه فرق شیعه از دیدگاه جغرافی­نگاران مورد بررسی قرار می­گیرد و گفتمان حاکم بر جغرافیای تاریخی این داده‌ها استخراج و دسته­بندی شده؛ ارائه می­شود. یافته­ها حاکی از آن است که جغرافی‌نویسان مسلمان در مقایسه با نویسندگان کتب فرق، با رویکرد جغرافیایی- تاریخی واقعی به بحث از فرق پرداختند؛ از این رو، تصویر فرق شیعی در منابع جغرافیای تاریخی از جنبه‌ی عینی و قابل اعتنایی در مطالعات فرق اسلامی برخوردار است. ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌

منابع جغرافیایی, شیعه, زیدیه, امامیه, کیسانیه, فاطمیان