نگاهی انتقادی و آسیبشناسانه به پژوهشهای اگزیستانسیالیسممحور در ایران
Publish place: Contemporary Persian Literature، Vol: 10، Issue: 1
Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 236
This Paper With 26 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PARSI-10-1_004
تاریخ نمایه سازی: 4 آذر 1399
Abstract:
آشنایی ایرانیان با اگزیستانسیالیسم ـ که یکی از مهمترین نحلههای فلسفی معاصر است ـ به سالهای آغازین قرن حاضر باز میگردد. این نحلۀ فلسفی نیز مانند بسیاری دیگر از ایدئولوژیهای معاصر مورد توجه پژوهشگران معاصر قرار گرفت و الهام بخش آنها برای انجام پژوهش شد. توجه پژوهشگران ایرانی به این جریان فلسفی سه شکل عمده داشت: الف) برخی از پژوهشگران آثار ادبی فارسی را با آثاری چون تهوع و افسانۀ سیزیف تطبیق دادند ب) برخی دیگر برای یافتن مؤلفههای اگزیستانسیالیسم به بررسی و حلاجی متون فارسی پرداختند و در نهایت پ) برخی دیگر نیز مدّعی خوانش/قرائت اگزیستانسیالیستی آثار فارسی شدند. با این حال و علیرغم محاسن این پژوهشها، یک ضعف عمده دارند: تقلیلگرایی مؤلفههای اگزیستانسیالیسم. در پژوهشهای انجام شده توسط پژوهشگران ایرانی یا اگزیستانسیالیسم و مؤلفههای آن چون آزادی، دلهره، انتخاب و... تقلیل داده میشوند و یا اینکه آثار ادبی به گونهای(تقلیلگرایانه) خوانده میشوند که با مؤلفههای اگزیستانسیالیستی سازگار شوند. به عنوان مثال پژوهشگران ایرانی با نادیده گرفتن بافتی که آثار ادبی در آن نوشته شدهاند، دلهرۀ موجود در شعر نیماـ که معلول فضای استبدادی ایران عصر پهلوی است ـ را از جنس دلهرۀ اگزیستانسیالیستی ـ که در بافتی دموکراتیک شکل گرفته است ـ دانستهاند و یا اینکه شعر مولانا (از کجا آمدهام آمدنم بهر چه بود/ به کجا میروم آخر ننمایی وطنم) را بدون توجه به بافت عرفانی آن، شعری که وانهادگی اگزیستانسیالیستی در آن دیده میشود، خواندهاند.
Keywords:
Authors
عیسی امن خانی
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گلستان
سمیرا سامانی
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گلستان