محمدعلی شکاریان - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان
طاهره صادقی تحصیلی - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان
علی نوری - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان.
محمدرضا حسنی جلیلیان - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان

     عصرقاجار یکی از دوره­های طلایی سفرنامه­نویسی دربارۀ ایران است. سفرنامه­نویسان این دوره که اغلب از کشورهای اروپایی بوده­اند، اطلاعات ارزشمندی در خصوص فرهنگ، تاریخ ادبیات و دیگر موضوعات ادبی،کتابخانه­ها و مراکزعلمی و هنری آن دوره، ارائه کرده­اند. یکی از مباحث مورد توجه آنان تبیین وضعیت داستانگزاری در ایران عصر قاجار است. نویسندگان غیر ایرانی سفرنامه­ها، به دقت نظر و بی­طرفی و شرح دقیق وقایع مشهورند، مسأله این است که سیمای داستانگزاری عصر قاجار در آثار آنان چگونه تجلی یافته است؟ به این منظور برخی از مشهورترین این سفرنامه­ها بررسی و تحلیل شد. دستاوردهای تحقیق نشان         می­دهد که آنان در این سفرنامه‌ها، از اصناف و طبقات راویان، روش‌های نقل و روایت داستان، درونمایه­ها و کارکرد داستان­ها نیز سخن گفته‌اند. درون­مایۀ داستان­ها بیشتر موضوعات متنوع حماسی(ملی و مذهبی)، عاشقانه، اساطیری و نیز اخلاق و طنز و فکاهی است. مکان داستانگزاری منحصر به قهوه­خانه نیست؛ بلکه در دربار، شهرهای کوچک و بزرگ، روستاها و حتی در بین ایلات و طوایف اجرا می­شده است. داستانگزاران از سه شیوه برای نقل و روایت داستان (داستانگزاری) استفاده می­کرده­اند: نمایش خنیاگرانه، پرده خوانی و افسانه­گویی عام پسندانه.

داستانگزاری, دوره قاجار, سفرنامه‌های خارجی