جعفر باباجانی - دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی
مسعود بابایی - کارشناس ارشد دانشگاه شهید بهشتی

دانشگاه‌ها و مؤسسات‌آموزش عالی و تحقیقاتی ایران از سال 1384 تاکنون در اجرای قانون برنامه‌چهارم‌توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از استقلال مالی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی برخوردار شده‌اند. منابع مالی این قبیل مؤسسات از آن زمان تحت سیستم نظارت مالی وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار ندارد و در حال حاضر مسئولیت پاسخگویی مالی نهایی، که قبلاً بر عهده ذیحساب منصوب وزارت بود. بر عهده رؤسای مؤسسات آموزشی و پژوهشی است. از این رو به نظر می‌رسد استقرار واحد حسابرسی داخلی مستقل و تشکیل کمیته‌ حسابرسی برای این قبیل مؤسسات در جهت ارتقای سطح مسئولیت پاسخگویی مالی از اهمیت در خور ملاحظه‌ای برخوردار ‌باشد.      در این تحقیق از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه تنظیمی بین کارشناسان ذی‌ربط در امور مالی دانشگاه‌ها (شامل معاونان مالی و اداری، مدیران مالی، حسابرسان مستقل و حسابرسان دیوان محاسبات) توزیع شد. در پرسشنامه از آزمودنی‌ها درخواست شد تا نظر خود را در مورد ضرورت تشکیل واحدهای یاد شده در دانشگاه‌ها ارائه کنند و ارتباط این واحدها را با ارتقای سطح مسئولیت پاسخگویی در آن مالی مؤسسات مورد ارزیابی قرار دهند. یافته‌های تحقیق، که از نتایج آزمون‌های آماری مناسب استخراج شده است، بیانگر این است که استقرار واحد حسابرسی داخلی و تشکیل کمیته حسابرسی در دانشگاه‌ها موجب ارتقای سطح مسئولیت پاسخگویی مالی در این قبیل مؤسسات می‌شود.

حسابرسی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی, مسئولیت پاسخگویی مالی, واحد حسابرسی داخلی, کمیته حسابرسی در ادارات دولتی