شناشیر، شاهکار معماری بوشهر

شناخت اقلیم به عنوان یکی از عوامل اساسی در شکل گیری جوامع انسانیبه شمار می رود که در زندگی بشر از زمان های دور تا کنون از اهمیتویژه ای برخوردار بوده است. شرایط اقلیمی تحت تاثیر عواملی ازقبیل دما، شدت نور خورشید، میزان رطوبت، باد، بارش، پوشش گیاهی،توپوگرافی زمین، ارتفاع از سطح دریا و ... بستگی دارد. بناهایبومی در هر منطقه بر اساس هماهنگی با این شرایط و ایجاد حداکثرآسایش کاربران شکل گرفتهاند. شهر بوشهر در کرانه شمالی خلیج فارسیکی از شهرهای اقلیم گرم و مرطوب است که کلیت بافت و فضای شهریآن متناسب با شرایط اقلیمی شکل گرفته است. به گونه ای که خلاقیت هایمنحصر به فردی در طراحی اقلیمی از بافت تا بنای معماری می توان درآن مشاهده کرد که سیمای شهری متمایز و هویت بخش بوشهر را ایجادکرده است. شناشیر یکی از عناصر شاخص معماری خانه های بافت قدیمبوشهر میباشد، که نقش مهمی در عملکرد اقلیمی خانه های بافت قدیمبوشهر دارد. در واقع این عملکرد اقلیمی زندگی عمومی را به زندگیخصوصی پیوند میدهد، و به عبارت دیگر یک ارتباط بین برونگرایی ودرونگرایی در بناهای بافت قدیم بوشهر به وجود آورده است. شهربوشهر در قسمت شمالی سواحل خلیج فارس با اقلیم گرم و مرطوب میباشد، که بناهای بافت قدیم و کلیت فضای شهری آن متناسب با شرایطاقلیمی شکل گرفته است. بررسی استفاده از سایبان به خصوص شناشیربه منظور کاهش مصرف انرژي در ساختمان می تواند به راهکاري اجراییدر معماري معاصر منجر شود. این سایبان ها علاوه بر نقش سایهاندازي، از جمله آرایه هاي سنتی بوشهر نیز به حساب می آیند وراهکاري براي هماهنگی با اقلیم ونمادي از فرهنگ مردم این منطقهاست. شناشیر فضای نیمه بازی است که بصورت تراس های چوبی به منظورسایه اندازی بر روی بازشوهای بیرونی جداره غربی ساختمان ها مورداستفاده قرار گرفته است. این سایه بانها علاوه بر سایه اندازی برروی بازشوها به عنوان آرایه های معماری سنتی بوشهر به حساب می آید.همچنین با توجه به اقلیم گرم و مرطوب بوشهر شناشیرها جریان حرکتباد را از طریق جداره های مشبک چوبی از خارج به داخل بنا فراهممی سازد، در نتیجه اثر جریان باد باعث کاهش حرارت، رطوبت و آسایشافراد ساکن در داخل ساختمان می شود. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به معرفی و بیان ویژگی های یکی از عناصر طراحی اقلیمی دربافت قدیم بوشهر، به نام شناشیر پرداخته است که راه کاری برایهماهنگی با اقلیم و فرهنگ مردم این منطقه است.

Keywords:

شناشیر , بافت قدیم بوشهر , معماری بومی