تاثیر نما ساختمان های مسکونی در زیبا سازی شهر

دراین مقاله به بررسی مفاهیم وتعاریف اولیه منظر شهری،هویت ونما پرداخته می شود. واژهنما در فرهنگ لغت، نشان دهنده این موضوع است که نمای ساختمان چیزی منفک از ساختماننیست وفارغ از پوششی نهایی برای مقاومت در برابر شرایط جوی، بیان کننده عملکردساختمان (انطباق فرم ساختمان با عملکرد آن) منش،کردار وتفکر ساکنان، به مثابه لولاییاجتماعی، فصل مشترک فضاهای عمومی وخصوصی می باشد. نما، ارتباط ملموس ساختمانباشهر می باشد، از طریق نما، عناصر طبیعی (نور، باد) به ساختمان نفوذ کرده وارتباط ساکنان بافضای شهری برقرار می گردد. علاوه بر آن در شکل دهی به سیمای کالبدی شهر، نقش مهمیداشته وفصل مشترک رنگ تعلق داخلی وبیرونی است. سیمای شهر باوجود آنکه نخستین جلوهاز شهر است که در ذهن وحافظه شهروندان باقی می ماند اما سال هاست که از چشم برنامه ریزانومدیران شهری کشور دور مانده است و هنوز برنامه جامعی برای آن وجود ندارد. ناهماهنگی بینابعاد وارتفاع ساختمان ها،استفاده از الگوهای طراحی ومصالح ورنگ معابر متفاوت وناهمگون درعناصر دخیل در سیمای شهر،نماهای ساختمان های مغشوش وناهمخوان با یکدیگر، از جملهمصادیق این موضوع هستند که چهره ای نازیبا وآشفته به شهر بخشیده اند.نمای هر ساختمان با نقش تعیین کننده ای که در شکل دهی به منظر شهری دارد تحتتاثیر عنا صر و جزئیات متعددی قرار دارد. بکارگیری مصالح متعدد با جنس، رنگ و بافت متفاوتاغتشاش و آشفتگی بصری را نه تنها در یک بنا بلکه در بدنه شهری به دنبال خواهدداشت. امروزههر مالک نمای ساختمان خود را بدون توجه به سایر بناها و براساس سلایق و علایق خود می سازدو خواسته جداسازی بنای خود را از مجاورین عملی می سازد که حاصل آن آشفتگی بوجود آمدهدر بدنه و منظر شهری می باشد در نتیجه نماسازی بر اساس ضوابط مشخص که استفاده از نوعو رنگ مصالح را در چارچوب مشخصی ارائه نماید اجتناب ناپذیر است.اعتبار یک شهر به شهروندانش است و نسبت ایده آل این دو، احساس تعلق خاطری است کهنسبت به شهر وجود دارد. عدم انسجام نماهای شهری و آلودگی های بصری ناشی از آنها موجبآشفتگی و اغتشاش در ذهن مخاطب میشود و حس عدم رضایت و عدم دلبستگی در فرد ایجادمی کند. در طراحی و فرآیند بهبود کیفیت محیط، ارتقا کیفیت بصری عرصه های عمومی شهر،بمنظور ارتقای کیفیت حضور مردم از جایگاه والایی برخوردار است، چراکه شکل و منظر شهرهادر معرض دید مستمر مردم قرار دارد و بیش از هر چیز دیگر از طریق دید بر روحیه مردم تاثیرمی گذارد. این شکل می تواند همانند هنر موسیقی، ادبیات و نقاشی کاملا موزون و یا با اغتشاشهمراه و ضمن ایجاد آلودگی بصری در منظر شهری، بر رفتارها، فعالیت ها و ارتباطات شهری تاثیرینامطلوب برجای گذارد. ازجمله مولفه های موثر بر ایجاد حس تعلق در فضاهای شهری می توانبه خاطره انگیزی، وجود بناهای تاریخی و استفاده از مصالح سازگار با اقلیم اشاره کرد ،همچنینیکی از راهکارهای دستیابی به حس تعلق مشارکت افراد در زیباسازی محیط زندگیشان است. یکیاز مسایل مهم در حیطه ی شهرسازی، بحث هویت شهریست، کم توجهی به ابعاد و عوامل هویتبخش در برخی شهرها موجب ایجاد محیط هایی تهی از هویت می گردد. محیط هایی کهشهروندان را دچار دلزدگی کرده و احساس تعلق مکانی آنها رابه تاراج می برد که ملموس ترینپیامد آن عدم رضایت از محیط شهری و در نتیجه کاهش مشارکت های اجتماعی است. لذا شناختمولفه های هویت بخش و بررسی شهرها به لحاظ برخورداری از این عوامل و مولفه ها می تواندبه حل بسیاری از مشکلات ناشی از بی هویتی این گونه شهرها کمک نماید. مناسب سازی فضاهایشهری و محیط پیرامونی با توجه به این نکته که ارتقا کیفیت بصری محیط های عمومی به جهتافزایش کیفیت حضور مردم از جایگاه ویژه ای برخوردار است زیرا فضاهای شهری و نماها وفرم های ساختمان های شهر همیشه در معرض دید ناخواسته و دایمی مردم قرار دارد و بیشتر ازهر یک از دیگر آلودگی های شهری بر روحیه مردم تاثیر مستقیم می گذارد. در هنگام طراحی یکساختمان، برای طراح عوامل زیادی وجود دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد: روش طراحی،انتخاب مواد، روش ساخت، مخاطب، هزینه و موارد بسیار دیگر، ولی چیزی که خیلی از مردمنمی دانند این است که عوامل حسی قدرتمندی نیز برای این که یک ساختمان چگونه طراحیشود و مورد استفاده قرار می گیرد، وجود دارد. در دنیای طراحی، طراح به رابطه احساس با زیباییتوجه دارد، و به همین دلیل اشیاء جذاب، زیبا، پرزرق و برق و رنگارنگ می سازد. با استفاده ازرنگ های مناسب برای ساختمان ها و واحدهای تجاری- اداری در لبه های اصلی شهر، استفاده ازنقاشی دیواری و کارهای گرافیکی دربدنه خیابان ها، پیاده روها، میدان ها و پارک ها جهت جذابیتبخشی به چهره شهر، نورپردازی فضاهای شهری متناسب باویژگی های محیطی ، ایجاد زمینه هایمشارکت و همکاری شهروندان در اداره شهر ازجمله اقدامات اساسی در بالا بردن حس تعلق درمیان شهروندان می باشد . جهان متشکل از هزاران رنگ و تونالیته های مختلفی است که موجوداتو اشیاء را برای ما جذاب تر و حتی به گونه ای معنوی ،عمیق تر نشان می دهند و منبع مهمیاز انرژی، در جهت فزونی سلامت و نشاط روح و روان در انسان ها بشمار می روند.

Keywords:

فضای شهری , کیفیت , طراحی شهری , منظر شهری , مدیریت بصری , نما