شیما قهاری - استادیار آموزش زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

یکی از پیامدهای اجتماعی جهانی‌شدن، اهمیت زبان انگلیسی به عنوان زبان بین‌المللی است. بر پایة نظریة نسبیت زبانی، با یادگیری زبان انگلیسی بخش عظیمی از فرهنگ انگلیسی-آمریکایی در سطح دنیا اشاعه می‌یابد که این خود ابعاد مثبتی همچون افزایش بیداری و هوش فرهنگی و تبعات منفی نظیر ازخودبیگانگی زبان‌آموزان دارد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی-پیمایشی است و هدف از آن بررسی نقش رشتة زبان انگلیسی در تعیین هویت فرهنگی دانشجویان است. پانصدوهفده دانشجو در دو زیرگروه زبان‌های خارجی و سایر رشته‌ها به ابزارهای سنجش هوش فرهنگی و بیگانگی ارزشی پاسخ گفتند. تجزیة داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که عملکرد دانشجویان زبان از میان مؤلفه‌های هوش فرهنگی در دو مؤلفة فراشناختی و انگیزشی، و از میان شاخصه‌های انزوای ارزشی در غربگرایی و گرایش ادبی-هنری متفاوت از دیگر گروه بود. یافته‌ها مؤید نظریه‌های امپریالیسم زبانی، هویت فرهنگی انطباقی و هوش فرهنگی اکتسابی و در تضاد با فرضیة بی‌طرفی سیاسی علم آموزش زبان است. همچنین، با استناد به نتایج، پیشنهادهایی به برنامه‌ریزان، طراحان مطالب درسی و استادان رشتة زبان شده است.        

امپریالیسم زبانی, انزوای ارزشی, نظریة انگلیسی‌های جهانی, نظریة نسبیت زبانی, هوش فرهنگی, هویت فرهنگی انطباقی