ارزیابی کتاب درس‌نامۀ نظریه‌پردازی علمی اقتصاد اسلامی از منظر واقع‌گرایی انتقادی؛ با تأکید بر آراء روی بسکار

فقدان نظریه یکی از چالش ­های اساسی در حوزه­ی  مطالعات علوم انسانی اسلامی است که برخی کوشیده ­اند با طرح مباحث فلسفی و روش­شناختی تمهیداتی برای نظریه پردازی در این حوزه فراهم آورند. کتاب درس­نامه­ نظریه پردازی علمی اقتصاد اسلامی، اثر حسن آقا نظری، که جهت استفاده دانشجویان و پژوهشگران فعال در زمینه اقتصاد اسلامی تدوین شده، کوشیده است روش بهره­گیری توأمان از نظریه­ های مطرح در حوزه­ی فلسفه­ی علم و فلسفه­ ی اسلامی و همچنین آموزه­ های اسلامی را برای دست­یابی به نظریه ­ای در عرصه اقتصاد اسلامی بیان دارد. در این مقاله ایده­ ی اصلی کتاب که عمدتاً در فصل سوم از بخش دوم، با عنوان روش نظریه پردازی علمی اقتصاد اسلامی بیان شده است، از منظر علم ­شناسی واقع­ گرایی انتقادی ارزیابی می­گردد و به ظرفیت­های این نظریه­ی علم­شناسانه جهت حمایت از ایده­ ی علوم انسانی اسلامی اشاره می­گردد.با وجود نقدهای ساختاری، صوری و محتوایی این کتاب و همچنین جایگاه پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها، شایسته است در ویراست بعدی بازنگری اساسی در ساختار و محتوای کتاب صورت گیرد و با بهره­گیری از آخرین دستاوردهای علم­­ شناسانه و دین­ شناسانه و دیدگاه ­های مطرح در علوم انسانی اسلامی، مبنای مستحکم ­تری برای نظریه ­پردازی در اقتصاد اسلامی ارائه گردد.

Keywords:

اقتصاد اسلامی , نظریه­پردازی , واقع­گرایی انتقادی , روی­ بسکار , حسن­ آقانظری