خدیجه سفیری - استاد جامعه شناسی دانشگاه الزهرا
ایلناز شیرمحمدی - کارشناس ارشد جامعه شناسی، دانشگاه الزهرا

هدف مقالۀ حاضر ارزیابی نقادانۀ کتاب هویت‌های مرگ‌بار ازمنظری جامعه‌شناختی است؛ اثری برخاسته از تجربۀ زیستۀ نویسندۀ فرانسوی لبنانی‌تبار، امین معلوف، که با هدف تبیین مسئله‌ای بسیار مهم نگاشته شده است: اگر هویت‌ها تحقیر و تهدید به نابودی شوند فاشیسم، سلطه‌طلبی، سرکوب‌گری، و درنهایت «هویت‌های مرگ‌بار» سر برمی‌آورند. ازآن‌جاکه هویت انسان‌ها متشکل از عناصر متعدد و گاهی متعارض است، نمی‌توان تنها یک تعلق خاص را به آن‌ها نسبت داد، زیرا هویت افراد ترکیبی بوده و هر فرد می‌بایست تمامی تعلقاتش را مطالبه کند. مقصود نویسنده از ترکیبی‌بودن هویت بیان این نکته است که فرد می‌تواند دو ملیت داشته باشد، از والدینی با دو دین متفاوت حیات یابد، در مرز‌های چندین زبان زندگی کند و درعین‌حال خود را متعلق به تمامی آن‌ها بداند و آن‌ها را نیز از آن خود بداند. در این معنا، کرامت انسان‌ها فارغ از تفاوت‌های هویتی می‌بایست حفظ شود. مهم‌ترین نتایج حاصل از نقد کتاب در بخش صوری شامل حروف‌چینی، تلفظ اشتباه واژگان انگلیسی، و ایرادات دستوری است و در بخش محتوایی توجه‌نکردن نویسنده به عاملیت و فرایند ساخت‌بندی هویت است.

هویت, تعلقات گروهی, جهانی‌سازی, تهدید هویتی, عاملیت, ساخت‌بندی هویت