نرگس حاجی ملا درویش - استادیار دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا، دکترای اقتصاد رفتاری

کتاب سقلمه با فراهم‌کردن مشاهدات تجربی دربارة سوگیری‌های رفتاری در تصمیم‌گیری و تأثیر محیط بر آن‌ها به معرفی رویکرد قیم‌مآبی آزادی‌خواهانه می‌پردازد. این رویکرد، که سقلمه نام گرفته است، به هر جنبه‌ای از معماری انتخاب مربوط می‌شود که باعث تغییر رفتار قابل‌پیش‌بینی افراد شود درحالی‌که ماهیت گزینه‌های پیش‌روی تصمیم‌گیرندگان را تغییر ندهد و آزادی انتخاب آن‌ها را حفظ کند. نویسندگان معتقدند که به‌علت عدم وجود بافتار خنثی، قیم‌مآبی اجتناب‌ناپذیر است. در چنین شرایطی، سیاست‌گذار عمومی در نقش معمار انتخاب می‌تواند با حفظ آزادی انتخاب، افراد را به‌سمت تصمیم‌های بهتر، که در آینده هم برترند، سوق دهد. نویسندگان پیش‌نهاد می‌دهند که برای تشخیص بهترین تصمیم باید ازنظر متخصصان استفاده کرد. علاوه‌بر مشکلات پیرامون کژگزینی متخصصان، چالش اصلی این رویکرد عدم ثبات ترجیحات افراد و ناگریزی انتخاب میان نتیجة دلخواه بلندمدت و کوتاه‌مدت است. باتوجه‌به اقبال بسیار زیاد به سقلمه که در ترجمه‌های متعدد آن به فارسی هم نمایان است، این مقاله به بررسی و نقد موشکافانة رویکرد قیم‌مآبی آزادی‌خواهانه می‌پردازد.

قیم‌مآبی آزادی‌خواهانه, سقلمه, معماری انتخاب, سوگیری‌های رفتاری