منصور نصیری - دانشیار دانشگاه تهران

در این مقاله، دیدگاه مایکل بنر دربارۀ عقلانیت علم و تبیینِ علت موفقیت آن را بیان و بررسی کرده ‏ایم. مایکل بنر در این بحث در گام نخست عقلانیت علم و دیدگاه ‏های مطرح دربارۀ آن را بررسی می‌کند. او گام نخست را از دیدگاه‏های تامس کوهن دربارۀ چگونگیِ پیدایی و پایایی نظریه‏ های علمی و نیز عقلانیت علم آغاز می‏کند و به مباحث بسیار بحث‏برانگیز تامس کوهن و برخی دیگر از ضد واقع‏گرایان در فلسفۀ علم می ‏پردازد و اختلاف‌نظر آن‌ها را دراین‌باره برجسته می‏ کند. پس از اشاره به اختلاف‌نظر فیلسوفان علم دربارۀ عقلانیت علم، دیدگاه ‏های مختلف دراین ‏باره را بررسی می‌کند و درنهایت دیدگاهِ «واقع‏گرایی عقلی» را انتخاب و مستدل و دیدگاه‏های مخالف را بررسیِ می‌کند. او، در‌میان مخالفان واقع‏گرایی، بر دیدگاه ‏های تامس کوهن و لاری لائودن متمرکز می ‏شود. در این مقاله، دیدگاه مایکل بنر را بررسی کرده‏‏ایم و در این بررسی نقایصِ دیدگاه او را برشمرده‌ایم و تلاش کرده‌ایم دیدگاه وی را تکمیل کنیم.

عقلانیت علم, واقع‏ گرایی علمی, ضدواقع ‏گرایی, استنتاج براساس بهترین تبیین, مایکل بنر