ابوطالب سلطانیان - استادیار ایرانشناسی، دانشگاه گیلان

          یکی از رویدادهای سرنوشت ساز در تاریخ جنبش جنگل، اتحاد و همکاری آن با بلشویک‏ها بود. اما این  همکاری نه تنها در دست‏ یافتن جنبش به اهدافش کمکی نکرد، بلکه منجر به تضادهای سیاسی- ایدئولوژیک گردیده و در نهایت از توان و پویایی جنبش کاست. از دیگر پیامدهای این‏ همکاری، آسیب‌های بسیاری بود که در پی جنگ‏های بی‏نتیجۀ بلشویک‏ها به مردم منطقه وارد شده بود. لذا، این پرسش در اینجا بررسی می‏شود که چه عواملی سبب سوق دادن جنبش به همکاری با بلشویک‌ها گردیدند ؟ در پاسخ، چند عامل مؤثر مورد مطالعه قرار گرفتند : یکی روابط دوسویه‏ای که از همان دوران انقلاب روسیه، بین بلشویک‌ها و جنبش برقرار شده بود. عامل دیگر تحلیل رفتن قوای جنبش در جنگ‏ با نیروهای انگلیسی‏- دولتی بود. سومین عامل، رشد بلشویسم در ایران، در پی انقلاب 1917 روسیه بود. مجموعۀ این عوامل سبب شدند تا جنبش به همکاری با بلشویک‌ها روی آورد.

واژگان کلیدی : جنبش جنگل, بلشویک‏ها, روابط, همکاری, میرزا کوچک‏خان.-------