زیست‌توده و فعالیت میکروبی خاک‌های جنگلی بلوط در سه منطقه از استان ایلام

اقلیم مهمترین عاملی است که مقدار تولیدات گیاهی و فعالیت میکروبی خاک را تعیین می‌کند. بنابراین این پروژه با هدف مطالعه تأثیر اقلیم‌های مختلف شامل ایوان (مرطوب)، ایلام (نیمه‌مرطوب) و سیروان (نیمه­خشک) بر ویژگی­های زیستی خاک درختان بلوط شاخه­زاد و دانه­زاد اجرا گردید. برای این منظور تعداد سه پلات به ابعاد ۱۰۰×۱۰۰ متر به‌طور تصادفی در جنگل­های کمتر دست­ خورده که شامل هر دو تیپ رویشی بودند تهیه گردید. نمونه‌برداری از خاک (۲۰-۰ سانتی‌متری) از زیر پایه­های درختان شاخه­زاد و دانه­زاد بلوط به­صورت تصادفی در هر منطقه انجام گرفت. نتایج نشان داد تیپ رویشی تأثیر معنی‌داری بر مقدار کربن زیست‌توده میکروبی در دو اقلیم ایلام و سیروان نداشت. اما در خاک­های جنگلی ایوان میزان کربن زیست‌توده میکروبی در زیر تیپ رویشی دانه‌زاد ۷۱/۱ برابر تیپ رویشی شاخه‌زاد بود. بیشترین میزان نیتروژن زیست‌توده میکروبی (۳۲/۵ میلی‌گرم در کیلوگرم) در اقلیم ایوان مشاهده گردید که با اقلیم ایلام تفاوت معنی‌داری نداشت و کمترین میزان آن (۹۰/۲ میلی‌گرم در کیلوگرم) در اقلیم سیروان به‌دست آمد. بیشترین بهره متابولیکی (qCO۲) در تیپ رویشی شاخه‌زاد در اقلیم ایوان و سیروان مشاهده گردید و کمترین میزان در اقلیم ایلام به‌دست آمد که در این اقلیم تیپ رویشی تأثیر معنی‌داری بر سهم متابولیکی خاک نداشت. بیشترین میزان تنفس پایه و برانگیخته در اقلیم ایوان به‌دست آمد و اقلیم سیروان کمترین میزان این پارامترها را به خود اختصاص داد. بیشترین میزان کربن آلی در  خاک­های جنگلی اقلیم ایلام مشاهده گردید و کمترین میزان در خاک­های جنگلی سیروان به‌دست آمد.

Keywords:

تیپ رشدی , درختان بلوط , تنفس میکروبی خاک , ویژگی‌های زیستی خاک