یوسف سارانی مرام - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی ورزش، دانشگاه
مجید وحیدیان رضازاده - استادیار فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه سیستان
حامد فنایی - استادیار فیزیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان،

زمینه و هدف: یکی از بیماری‌های متابولیکی در جوامع گوناگون، بیماری دیابت نوع یک می‌باشد. نتایج تحقیقات نشان داده که فعالیت ورزشی و مصرف مکمل‌ها می‌توانند اثرات مثبتی بر بهبود بیماری‌های مختلف داشته باشند. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر تعاملی تمرینات ورزشی و مصرف گزنه بر میزان آپلین به‌عنوان یکی از آدیپوکاین‌های مترشحه از بافت چربی موش‌های مبتلا به دیابت نوع یک بود. روش تحقیق: برای این منظور، تعداد 40 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به‌صورت تصادفی به 4 گروه شامل گروه کنترل، گروه مصرف گزنه، گروه تمرین مقاومتی+گزنه و گروه تمرین استقامتی+گزنه تقسیم شدند. با استفاده از استرپتوزوتوسین، دیابت نوع یک به همه حیوانات القاء شد. به‌جز گروه کنترل، سایر گروه‌ها روزانه عصاره گزنه به میزان 1 میلی‌گرم/ کیلوگرم وزن بدن دریافت کردند. گروه تمرین مقاومتی+گزنه بالا رفتن از نردبان همراه با وزنه‌های متصل به دم را که به‌طور تدریجی افزایش می‌یافت، به اجرا درآوردند. گروه تمرین استقامتی+گزنه نیز به فعالیت شنا پرداختند. پروتکل‌های تمرین به مدت 8 هفته به اجرا درآمدند و در پایان هفته هشتم، از بطن چپ قلب حیوانات به‌صورت مستقیم نمونه خون تهیه گردید. اندازه‌گیری آپلین پلاسما با استفاده از کیت آزمایشگاهی آپلین و به روش الایزا انجام شد. برای بررسی تغییرات وزن آزمون t وابسته، به‌منظور مقایسه میانگین‌ها در گروه‌های مختلف، آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه و آزمون تعقیبی توکی و برای بررسی رابطه بین متغیرها  از ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید و سطح معنی‌داری 0/05>p در نظر گرفته شد. یافته‌ها: آپلین در گروه‌های گزنه (0/04=p)، تمرین مقاومتی+گزنه (0/04=p) و گروه تمرین استقامتی+گزنه (0/0001=p) نسبت به کنترل افزایش معنی‌داری داشت؛ تغییرات این شاخص در گروه تمرین استقامتی+گزنه نسبت به گروه گزنه (0/02=p) و گروه تمرین مقاومتی+گزنه (0/04=p)؛ با افزایش معنی‌داری بیشتری همراه بود. در مقایسه میانگین وزن پیش‌آزمون و پس‌آزمون آزمودنی‌ها، در گروه‌های کنترل، گزنه و تمرین مقاومتی+گزنه؛ کاهش معنی‌داری (0/0001=p)، مشاهده شد؛ اما این تغییرات در گروه تمرین استقامتی+ گزنه (0/89=p) معنی‌دار نبود. نتیجه‌گیری: بهبود سطح پلاسمایی آپلین در گروه تمرین استقامتی+گزنه در موش‌های مبتلا به دیابت نوع یک، احتمالاً ناشی از اثر تعاملی تمرینات استقامتی و مصرف هم‌زمان گزنه می‌باشد.

تمرینات مقاومتی, تمرینات استقامتی, عصاره گزنه, آپلین, دیابت نوع یک