نقش دانش ریشه شناسی در رهیافت فلسفی به واژه «حقّ» در قرآن کریم

واژه حق یکی از پرکاربردترین واژه‌ها در قرآن کریم است، که با وجود وضوح ظاهری، معنای دقیق آن نیازمند ریشه شناسی است و در قرآن کریم، در بیش از ۳۰ معنای مختلف به کار رفته است. معانی مانند: الله، پیغمبر(ص)، قرآن، اسلام، عدالت، صدق، کعبه، حظّ، ....که نشان‌گر غموض مفهوم این واژه در قرآن کریم است. در این پژوهش با استفاده از دانش ریشه شناسی و معناشناسی تاریخی، ارتباط کاربردهای متنوع این واژه ، با محوریت اصل لغوی «وجود» تبین می‌گردد. این رهیافت نو به واژه «حقّ» می‌تواند ضمن تأیید پاره‌ای برداشت‌های فلاسفه از واژه حقّ، به مستند اصل اعتبار اجتهاد لغوی، راه‌گشای تفسیر فلسفی بسیاری از آیات دیگر در قرآن کریم باشد که فلاسفه به خاطر دوری از اتهام به تفسیر به رأی، به جهت عدم مبنای لغوی، به آن استناد نکرده‌اند. همچنین می‌تواند، تأثیری بر رتبه‌بندی موضوعات مختلف وجود، از حیث اهمیت و ثمرات آن داشته باشد.

Keywords:

ریشه شناسی , معناشناسی تاریخی , اصل لغوی , حق , وجود