ناهید فخرشفائی - گروه زبان های خارجی- دانشکده ادبیات- دانشگاه شهید باهنر کرمان

در رمانهای جین آستین بیشتر شخصیّت‌های اصلی زن هستند امّا زنان نسبت به مردان فعّالیّت اجتماعی و تحصیلات کمتری دارند و مهمترین دغدغۀ آنان ازدواج است. باگذشت نزدیک به دو قرن،گرایش‌های مشابهی را می توان در نمونه هایی از ادبیّات معاصر ایران مشاهده کرد. در رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، زویا پیرزاد شخصیّت زنی را خلق می کند که در مقابل دیگر زنان موضع گیری های خصم آمیز دارد امّا تحت تأثیر یک شخصیّت مرد است و مرد با وجود حضور کم رنگ، نقشی کلیدی در رمان ایفا می کند. این پژوهش با بررسی نظریات منتقدان فمینیست در مورد پدر سالاری و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی دو رمان چراغ‌ها را من خاموش می کنم و غرور و تعصّب را با هم مقایسه می‌کند و به این نتیجه می رسد که شباهت های بسیاری بین این دو رمان وجود دارد. این شباهت ها عبارتند از احساس منفی شخصیّت های زن نسبت به یکدیگر، نگاه رمانتیک به ازدواج به مثابه راهی برای رستگاری و برتری شخصیّت های مرد نسبت به شخصیّت‌های زن. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در جوامع مرد سالار نویسنده های زن می‌توانند تحت تأثیر گفتمان غالب جامعه مانند مردها فکر کنند و مانند مردها بنویسند. با وجود این که در رمان‌‌های بررسی شده نگاه هر دو نویسنده واپس گرا ست، به نظر نمی رسد که زویا پیرزاد که در ابتدای قرن بیست و یکم و دویست سال پس از جین آستین می نویسد گامی به پیش بر داشته باشد.

پدرسالاری, چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم, خشونت غیرمستقیم, خصومت افقی, زن ستیزی, غرور و تعصب