جلال منتظری - استادیار اقتصاد، پژوهشکده اقتصاد و مدیریت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

شناسایی عوامل تعیین­کننده اندازه بدهی دولت - به دلیل اثرگذاری آن بر سایر متغیرهای کلان اقتصادی - دارای اهمیت ویژه­ در هر اقتصادی است که اقتصاد ایران نیز نمی­تواند از این اصل مستثنی باشد. در این راستا، مطالعه حاضر تلاش کرده است تا با کمک الگوی خود توضیح با وقفه­های گسترده (ARDL) و داده­های دوره زمانی 1396-1352، به شناسایی عوامل تعیین­کننده اندازه بدهی دولت در اقتصاد ایران بپردازد. بر اساس روابط بلندمدت برآورد شده تحقیق، متغیرهای اندازه کسری بودجه و رشد اقتصادی اثر معنادار و محسوس بر اندازه بدهی دولت داشته­اند، به نحوی که این اثرگذاری برای اندازه کسری بودجه مثبت و برای رشد اقتصادی منفی بوده است. همچنین، یافته­ها نشان می­دهد متغیرهای تورم، نوسانات قیمت نفت، نرخ سود بانکی و شاخص­های بی­ثباتی سیاسی (تعداد تغییرات وزیران کابینه در یک سال و تعداد انتخابات قانونی برگزار شده در یک سال) اثر معناداری بر اندازه بدهی دولت نداشته­اند. بنابراین، این قابل استنباط خواهد بود که اساساً بدهی دولت در اقتصاد ایران، ریشه در کسری‌های بودجه ساختاری دارد.

کلید واژه‌ها: اندازه بدهی دولت, متغیرهای اقتصادی, متغیرهای سیاسی, الگوی خود توضیح با وقفه­های گسترده (ARDL), ایران. طبقه‌بندی JEL: C22, E62, H63, P16