سیاوش تیموری - استاد دانشگاه پردیس هنرهای های زیبا
علی اصغر آل محمد - کارشناس ارشد طراحی شهری

یکی از مهمترین عوامل سازنده کیفیت مطلوب طراحی شهري، "امنیت شهري" است. مفهوم امنیت شهري بر مصون ماندنافراد اجتماع از خطرات و آلودگی ها در محیط شهري دلالت دارد. وجود محیطی امن براي زندگی در کنار سایر نیازهاياساسی فیزیولوژیکی انسان، از ضروریات و نیازهاي اصلی انسان می باشد احساس امنیت در یک شهر به عوامل بسیاريبستگی دارد و در این تحقیق سعی شده است به شناخت و معرفی معیارهاي تأثیرگذار بر امنیت فضاهاي شهري پرداختهشود. در طول زمان، نظریه هاي بسیاري، پشتوانۀ فکري اقدامات و برنامه ریزیها را تشکیل داده اند که یکی از جدیدترینو کاربردي ترین آن ها، نظریه (پیشگیري از جرم با استفاده ز طراحی محیطی) یا CPTED است. هدف از این تحقیق، مشخص نمودن معیارها و ضوابطی است که با استفاده از آن بتوان به پیشگیري از جرم کمک نمود. در این مقاله ابتدا بابررسی مفاهیم امنیت و جرم در شهر و بیان مختصري از نظریه هاي مطرح شده از سوي صاحب نظران، فضاي قابل دفاع ازجنبه هاي مختلف فیزیکی و اجتماعی، بررسی می شود. در ادامه به رویکرد CPTED پرداخته شده و جنبه هاي مختلف آن را مورد برسی قرار می دهد و در نهایت با استفاده از نظرات ساکنان محدودة مطالعاتی (محله یافت آباد شمالی) ازطریق پرسش نامه اي مبتنی بر رویکرد CPTED زمینه هاي کاهش احساس امنیت سنجیده شده و در نهایت به ارائه راهنما و دستورالعمل هایی جهت ارتقاء امنیت در محله یافت آباد می پردازد. روش تحقیق به کار رفته در پژوهش حاضرتوصیفی- تحلیلی، کتابخانه اي- اسنادي و میدانی است که به تبیین این رویکرد و نیز سازوکار کارایی آن در محیط هايشهري می پردازد. نتایج به دست آمده نشان می دهد در صورت افزایش نظارت اجتماعی و یا امکاندهی به رفتارهاي امندر مناطق ناامن شهر و ایجاد دسترسی هاي مناسب و کاربري هاي متنوع می توان از وقوع جرم در فضاي شهري کاست.

محله امن، فضاهای قابل دفاع و غیر قابل دفاع، مکانیابی، بحران، محله یافت آباد، رویکرد CPTED