سعید حجازی راد - دکتری تخصصی مهندسی ژئوتکنیک، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
مهیار فعلی - دانشکده عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب

در سال های اخیر با گسترش روزافزون شهرها و افزایش تقاضای حمل و نقل وسایل نقلیه، استفاده از فضاهای زیرزمینی به منظور مسیر عبور و مرور رونق یافته است. احداث هر سازه عمرانی با مخاطراتی همراه است که باید آنها را تا حد امکان شناسایی نمود و با درنظر گرفتن راه حل مناسب میزان خسارات وارده را کاهش داد. یکی از مسائلی که در رابطه با حفر تونل مورد توجه است، میزان نشست زمین بالای منطقه حفر تونل می باشد. این پدیده بخصوص در مناطق شهری می تواند باعث خسارت شدید و سازه های اطراف تونل شود. یکی از راه کارهای نوینی که در سال های اخیر برای محدود کردن نشست زمین ناشی از حفر تونل بکار بسته می شود، استفاده از روش پیش طاق می باشد. روش پیش طاق دارای انواع مختلف می باشد که هر کدام از این روش ها دارای شرایط و ملزومات اجرایی خود می باشد. در این تحقیق با استفاده از نرم افزار اجزاء محدود به مدل سازی عددی سه بعدی یک تونل که از روش پیش طاق برای پیش مسلح سازی آن استفاده شده، پرداخته ایم و اثر پارامتر تغییر در زاویه پوشش پیش طاق بر نشست های ناشی از حفر تونل پرداخته ایم. با توجه به نتایج بدست آمده مشخص شده است که استفاده از سازه پیش طاق تأثیر بسزایی بر کاهش نشست های ناشی از حفر تونل خواهد داشت.

حفر تونل، نشست زمین، پیش طاق، مدل سازی عددی