یاسر دالوند - دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی
مجید عزیزی - دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان

در مقالة حاضر تلاش کرده‌ایم به این پرسش پاسخ دهیم که آیا پس از تأیید اصالت نسخ به‌دست‌آمده از یک اثر ادبی و ثبت اختلافات آن‌ها، توجّه به جنبه‌های بلاغی متون می‌تواند مصحّح را یاری‌رسان باشد؟ مزایا و معایب این نگرش چیست؟ به این منظور ابتدا نگاهی مختصر به پیوند تصحیح متون (در سبک‌های مختلف) و جنبه‌های بلاغی انداخته‌ایم و پس از تبیین مبانی پژوهش، از بین جنبه‌های بلاغی گوناگون، «ایهام» را برگزیده‌ایم و ضبط‌های مختلف شاعران ایهام‌پرداز را با این سنجه محک زده‌ایم و نشان داده‌ایم که گاهی مصحّحان و شارحان متون، به‌سبب بی‌توجّهی به صنعت مذکور، و یا به‌علّت ناشناخته و متروک‌بودن برخی از معانی ایهامی کلمات، ضبط برتر را به حاشیه برده‌اند و ضبط مرجوح را در متن قرار داده‌اند.

بلاغت, تصحیح متون, ایهام, ایهام تناسب