مفهومِ بلاغیِ «تأکید و تشخّص» در ترکیبات آثار سعدی
عنوان مقاله: مفهومِ بلاغیِ «تأکید و تشخّص» در ترکیبات آثار سعدی
شناسه ملی مقاله: JR_CLASS-9-2_006
منتشر شده در در سال 1397
شناسه ملی مقاله: JR_CLASS-9-2_006
منتشر شده در در سال 1397
مشخصات نویسندگان مقاله:
فرهاد محمدی - دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
خلاصه مقاله:
فرهاد محمدی - دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
فرایندِ جابهجایی اجزا که برای بیانِ معانی و اغراضِ بلاغی یکی از اصلیترین کانالهای بلاغت در زبانِ فارسی است، افزون بر واحدِ بزرگی چون جمله، در انواعِ ترکیبات نیز کاربرد دارد. «تأکید و تشخّص» به عنوانِ یکی از مهمترین اغراضِ بلاغی، عاملِ اصلی در تغییراتی است که در جایگاهِ اجزای ترکیبات رخ میدهد. انواعِ ترکیبات (اضافی، وصفی، عطفی و متمّمی) که اجزای آنها در حالتِ عادی جایگاه ثابت و مشخّصی دارند، هنگامی که جزء دومِ آنها مورد تأکیدِ گوینده باشد، برای نمایشِ تشخّص آن جزء، با ظرفیتهایی که در زبان فارسی برای دستکاری در ترکیبات وجود دارد، تغییراتی در ساختار آنها ایجاد میشود که با شکلِ معمول و متداولِ آنها متفاوت است. در این مقاله با تکیه بر کلام سعدی و با روشِ تحلیلی ـ تشریحی، انواع ترکیبات را با رویکردِ بلاغی و از منظرِ «تأکید و تشخّص» بررسی میکنیم تا شگردهایی که در گذشته برای نمایشِ تشخّص در انواع ترکیبات استفاده شده است، نمایان گردد. حاصلِ کار نشان میدهد که در گذشته برای تأکید و تشخّص در هریک از انواعِ ترکیبات از ظرفیتهای زبانیِ خاصی استفاده میشده است و از طریق نشانههای زبانی میتوان حالتی را که یک ترکیب در مرکزِ توجّه است، از صورتِ عادیِ آن متمایز کرد.
کلمات کلیدی: ترکیب, بلاغت, تشخّص, فرایندِ جابهجایی, جابهجایی صفت
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1127450/