از البرز تا قاف: بررسی تطبیقی دو رشته‌کوه اسطوره‌ای

Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: English
View: 282

This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_CLASS-9-2_007

تاریخ نمایه سازی: 15 آذر 1399

Abstract:

"البرز" و "قاف" دو رشته­کوه اسطوره‌ای در باور جمعی اقوام ایرانی و عربی است که در روایت‌های اسطوره­ای به سه طریق به‌کار رفته­اند: گاه مستقل از یکدیگر، گاه به صورت این‌همانی (یکسان پنداری) و در برخی موارد هم یکی را نتیجه دیگری پنداشته‌اند. البرز اساطیری ریشه در ایران باستان دارد و با مسائل دینی زرتشتی درآمیخته­است و قاف، اسطوره­ای مربوط به دورۀ اسلامی است و صبغۀ عربی آن غالب است. با توجّه به ویژگی­های مشابه و مشترکی که این کوه­ها با یکدیگر دارند و در برخی منابع دورۀ اسلامی نیز بعضاً به جای یکدیگر به کار رفته­اند، نوشتار حاضر در واقع، تحقیقی است انتقادی پیرامون ساختارها و کارکردهای این دو رشته­کوه اساطیری. پرسش اصلی مقالۀ حاضر این است که آیا اسطورۀ قاف در دورۀ اسلامی، دگردیسی همان البرز اساطیری ایرانی است؟ یا اینکه هر کدام از این کوه­ها هویّت و ساختار اسطوره­ای مستقلّ و متفاوتی دارند؟ فرضیۀ ما این است که اسطوره قاف در منابع دورۀ اسلامی، طرح و الگویی از اسطوره ایرانی البرز باشد. هدف این پژوهش، بررسی تطبیقی ویژگی‌های مشترک این رشته­کوه‌های اساطیری است تا از این رهگذر، همانندی‌های موجود و علّت یکسان‌پنداری آن­ها مشخص شود.

Authors

واثق عباسی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

اسماعیل علی پور

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • اوستا (1371). گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، جلد اوّل و ...
  • بندهش هندی (1368). تصحیح و ترجمۀ رقیۀ بهزادی، تهران: موسسه ...
  • پورنامداریان، تقی (1369). «سیمرغ و جبرئیل»، جستارهای ادبی، شمارۀ 90 ...
  • جلالی، مهدی؛ رضاداد، فاطمه (بی تا). «کوه قاف، اسطوره یا ...
  • دینکرد: کتاب سوم (درسنامۀ دین مزدایی) (1381). ترجمۀ فریدون فضیلت، ...
  • گزیده­های زادسپرم (1366). ترجمۀ محمدتقی راشدمحصّل، تهران: مؤسسه مطالعات و ...
  • مینوی خرد (1354). ترجمۀ احمد تفضلی، بی جا: انتشارات بنیاد ...
  • یشت­ها (1347). گزارش ابراهیم پورداود، جلد اول و دوم، تهران: ...
  • ابن منظور (بی تا). لسان العرب، تحقیق عبدالله علی الکبیر؛ ...
  • ابن الوردی، ابوحفص عمر بن المظفر (2008 م./ 1428 ق.). ...
  • الیاده، میرچا (1392). چشم­اندازهای اسطوره، ترجمۀ جلال ستاری، چاپ سوم، ...
  • بهار، مهرداد (1375). پژوهشی در اساطیر ایران، ویراستار کتایون مزداپور، ...
  • حسینی دشتی، سید مصطفی (1379). معارف و معاریف (دائرة­المعارف جامع ...
  • حمیدالدین بلخی، عمر بن محمود (1389). مقامات حمیدی، تصحیح رضا ...
  • الدمیری، کمال الدین (2006 م./ 1427 ق.). حیاه الحیوان الکبری، ...
  • رستگار فسایی، منصور (1382). پیکرگردانی در اساطیر، چاپ اوّل، تهران: ...
  • رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد (1371). کشف الاسرار و ...
  • الزبیدی، محمد بن محمد بن عبدالرزاق الحسینی (بی تا). تاج ...
  • شعبانی، رضا؛ رومی، فریبا (بی تا). «تحلیل نماد و اسطوره ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا (1375). صور خیال در شعر فارسی: تحقیق ...
  • طبری، محمد بن جریر (1383). تاریخ طبری، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، ...
  • عبّودی، هنری. س (1991 م./ 1411 ق.). معجم الحضارات السامیه، ...
  • عجینه، د. محمد (2005). موسوعه اساطیرالعرب عن الجاهلیه و دلالاتها، ...
  • عطار، محمد بن ابراهیم (1384). منطق الطیر، تصحیح محمدرضا شفیعی ...
  • عفیفی، رحیم (1374). اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته­های پهلوی، ...
  • الفراهیدی، ابی عبدالرحمن الخلیل بن أحمد (بی تا). کتاب العین، ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (1366). شاهنامه، به تصحیح جلال خالقی مطلق، به ...
  • ـــــــــــــــــ (1384). شاهنامه، بر اساس شاهنامه چاپ مسکو، تهران: نشر ...
  • ـــــــــــــــــ (1385). نامۀ باستان: ویرایش و گزارش شاهنامۀ فردوسی، میرجلال­الدین ...
  • فرنبغ دادگی (1385). بندهش، گزارنده: مهرداد بهار، تهران: توس. ...
  • قرشی، امان­الله (1389). آب و کوه در اساطیر هند و ...
  • قزوینی، زکریا بن محمد (1390). عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات، ...
  • کریمیان، حسین (1375). پژوهشی در شاهنامه: در باب ری، پهنۀ ...
  • کفافی، محمد عبدالسلام (1382). ادبیات تطبیقی (پژوهشی در باب نظریه ...
  • گویارد، ام. اف (1374). ادبیات تطبیقی، ترجمه علی‌اکبر خان‌محمدی، تهران: ...
  • مدبری، محمود (1369). «البرز، دریا، زال»، چیستا، شماره 74 و ...
  • مستوفی، حمداله (1362). نزهه القلوب، تهران: دنیای کتاب. ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (بی‌تا). مروج الذهب و معادن ...
  • مقدسی، مطهر بن طاهر (1374). آفرینش و تاریخ، ترجمۀ محمدرضا ...
  • مولوی، جلال­الدین محمد بلخی (1380). مثنوی معنوی، مطابق تصحیح رینولد ...
  • ندا، طه (1380). ادبیات تطبیقی، ترجمه زهرا خسروی، تهران: نشر ...
  • نسفی، عبدالعزیز بن محمد (1359). کشف الحقایق، به اهتمام احمد ...
  • نسوی، محمد بن احمد (1385). نفثه المصدور، تصحیح و توضیح ...
  • نصرتی، مسعود (1377). «دماوند، کوه مینوی و اساطیری»، کیهان فرهنگی، ...
  • نوروز، مهدی (بی تا). «تجلی "قاف" در شعر فارسی»، فصلنامه ...
  • هاشمی، منیرالسادات (بی تا). «ارزش­های رمزی و نمادین البرزکوه در ...
  • هینلز، جان راسل (1385). اساطیر ایران، ترجمه و تألیف باجلان ...
  • یاحقی، محمد جعفر (1386). فرهنگ اساطیر و داستان‌واره‌ها در ادبیات ...
  • یاقوت بن عبدالله حموی، ابو عبدالله (1977). معجم البلدان، المجلد ...
  • نمایش کامل مراجع