معصومه قمر
محمدرضا سیاهپوش
پیمان حسیبی

به­منظور بررسی اثر تغییر در توزیع ساکارز بر تحمل به شوری لاین­های برنج در مرحله گیاهچه­ای، آزمایشی گلدانی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. در این آزمایش شش لاین و رقم برنج شامل لاین تیپ­طبیعی (تای­پای)، سه لاین آنتی­سنس ناقل ساکارز برای ژن SUT1 (1-6-45-34 و1-7-111-37 ،1-8-184-37)، رقم متحمل به شوری (پکالی) و رقم حساس به شوری (نیپنبار) در سه سطح شوری (2، 5 و 16 دسی زیمنس بر ­متر کلرید سدیم) مورد بررسی قرار گرفتند. 21 روز پس از اعمال تنش، وزن خشک اندام هوایی، محتوای نسبی آب برگ، عدد SPAD، هدایت روزنه­ای و میزان کل قندهای محلول در برگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. افزایش تنش شوری منجر به افزایش میزان مشخصی از قندهای محلول و عدد SPAD و کاهش وزن خشک اندام هوایی، هدایت روزنه­ای و محتوای نسبی آب برگ گردید. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق لاین­های آنتی­سنس 1-7-111-37 و 1-8-184-37 از نظر کلیه صفات مورد بررسی نسبت به تای­پای برتری داشتند و در مواردی مشابه و یا برتر از رقم متحمل پکالی رفتار نمودند. بررسی بیان ژن‌های خانواده ناقلین ساکارز در برنج در لاین‌های آنتی­سنس و لاین تیپ‌طبیعی نشان از کاهش بیان این ژن­ها در تیمارهای شوری داشت. اگرچه این کاهش در لاین­های آنتی‌سنس کمتر از لاین تیپ طبیعی بود. بنابراین به نظر می‌رسد که با دستکاری توزیع قندها در مرحله گیاهچه­ای می­توان به لاین‏هایی با تحمل بیشتر نسبت به تنش­های غیر­زنده دست یافت

بیان ژن, پکالی, تای‌پای, ناقلین ساکارز, نیپنبار