هستی فرخ - کارشناسی ارشد زبان وادبیات فارسی دانشگاه پیام نور آران وبیدگل

ادبیات منبعی با ارزش برای کسب اطلاعات و یادگیری دانش ها و مهارت ها و کسب آگاهی نسبت به خود ، دیگران و پدیده های هستی است و نوع تعلیمی آن مهم ترین و اصلی ترین گونه ی ادبی در تاریخ ادبیات ایران است که از ابتدای شکل گیری ادب فارسی تاکنون رواج داشته است. ادبیات تعلیمی از قدیمی ترین گونه های ادبی است که هدف آن آموزش و هدایت مخاطبان است و شامل آن دسته از آثار ادبی می شود که در آن ها هر چیزی اعم از دین ، اخلاق ، حکمت ، مسائل اجتماعی ، سیاسی و علمی آموزش داده می شود و اصولا همه ی آثار ادبی ، مستقیم یا غیر مستقیم مطلبی را به خواننده یا مخاطب خود می آموزند و از این جهت می توان همه ی آن ها را به نوعی تعلیمی دانست و از جمله ی این نوع ادبی می توان به مرزبان نامه اشاره نمود. مرزباننامه از جمله آثار تعلیمی ادب فارسی است که در آن انواع فضیلت ها و رذیلت های اخلاقی و هم چنین آیین کشورداری به گونه ای غیر مستقیم بیان شده است. سعد الدین وراوینی ، نویسنده ی مرزبان نامه سعی بر آن داشته تا تعالیم اخلاقی مورد نظر خود را با استفاده از اشعار فارسی و عربی و احادیث برای داشتن یک جامعه ی مطلوب و آرمانی ، ارائه دهد. در این مقاله، پژوهشگر بر آن است تا بر مبنای دیدگاه سنتی در اخلاق اسلامی، به بررسی مؤلفه های اخلاقی در کتاب مرزبان نامه بپردازد و به این مطلب بپردازد که در این کتاب، به چه نوع ویژگیهای اخلاقی تأکید شده است.

فضایل ، رذایل ، مرزبان نامه، وراوینی