ماهیت شناسی شروط باطل (مبطل و غیرمبطل مبتنی بر مواد ۲۳۲ و ۲۳۳ ق. م)و تاثیر آنها بر عقود

از مهم ترین مسایل مورد بررسی در حقوق مدنی مبحث عقود و شرایط صحت آنها است زیرا عموما افراد در روابط شخصی و اجتماعی خود مثل خرید و فروش ها و تنظیم قراردادها و معاملات و ... با آن سروکار دارند. مبحث شروط ضمن عقد نیز از دیرباز مورد توجه فقها و حقوق دانان بوده است و پیدایش مسایل و عناصر حقوقی و قراردادهابر اهمیت آن افزوده است. لذا هدف تحقیق حاضر، ماهیت شناسی شروط باطل (مبطل و غير مبطل مبتنی بر مواد ۲۳۲ و ۲۳۳ ق. م) و تاثير آنها بر عقود می باشد. در راستای تحقق هدف مزبور، نگارنده سعی دارد به این سئوالات پاسخ دهد که در چه مواردی شرط باطل باعث بطلان عقد می شود؟ و مبنای تعیین وجود تاثیرگذاری شرط باطل در عقد به حکم قانونگذار است با اراده ی طرفین عقد؟. روش در تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی خواهد بود. نتایح پژوهش حاکی از آن است که در صورتی که شرط باطل به یکی از ارکان اساسی عقد صدمه بزند موجب بطلان عقد می گردد و همچنین مبنای فساد شروط باطل ضمن عقد را نیز نمی توان عدم قصد طرفین دانست؛ زیرا در ابتدا باید منشاء اثر، اراده کارگزار باشد تا بحث از دخالت شارع در این رابطه حقوقي، لذا باید مبنای فساد شروط باطل ضمن عقد را در حکم قانونگذار جستجو کرد. در واقع شرط فاسد، اصولا موجب فساد و بطلان عقد نمی شود، مگر در مواردی که فساد شرط به ارکان اساسی معامله با شرایط صحت معامله خللی وارد کند و یا اینکه به دلایل و قرائنی ثابت شود که شرط فاسد مقصود اصلی متعاقدین در انعقاد مجموعه ی عقد و شرط بوده است.

Keywords:

عقد , شرط , شرط باطل , فقه و حقوق