محسن موسوی خونساری - کارشناس ارشد شرکت آب و محیط خاور و سرناظر مقیم اسبق سد شیان

دشت شیان از قطب های کشاورزی شهرستان اسلام آباد غرب و واقع در است ان کرمانشاه بوده که با 3200 هکتاراراضی زیر کشت عمدتا گندم ، جو و چغندرقند ، قابلیت توسعه تا دو برابر سطح اراضی مذکور را دارا می باشد . تامین آب دشت شیان از طریق چشمه شیان به ظرفیت 300 لیتر برثانیه انجام شده و به لحاظ آنکه سطح زیر کشت تقریبا طی سالیان متمادی ثابت بوده لذا با توسل به اعمال مدیریت صحیح بهره برداری از منابع آب ، این امکان فراهم شده که ب ا احداث سازه های مناسب و برگرفته از تفکر مهندسی و تغییر الگوی کشت بتوان وضعیت کشاورزی منطقه رابهبود بخشید . شناسایی مکانی برای احداث مخزن با کمترین خسارت و ترجیحا خا رج از بستر اصلی آبراهه و اجرای سد در زمانی کوتاه و با کمترین هزینه و حجم 9 میلیون متر مکعبی جهت دخیره سازی آب چشمه شیان در فصل غیر زراعی و رها نمودن آبهای ذخیره شده هنگام کشت و کوتاه نمودن فاصله انتقال آب برای مصرف ، از جمله دلائل افزایش راندمان انتقال بوده اند . با نگرش دیگری ، شبکه سنتی و محلی به یک شبکه آبیاری و زهکشی تحت فشار تغییر یافته و با استفاده از اختلاف ارتفاع بوجود آمده بین مخزن احداثی و محل توریع آب در سطح شبکه ، بهره برداری از شبکه مذکور اجرایی شده و با تغییر الگوی کشت ، بالطبع راندمان توزیع و مصرف نیز افزایش یافته است . مطالعات سد وشبکه ، اجرای بدنه سد و بهره برداری از آب تنظیم شده در یک دوره زمانی 1383 الی 1387 به عنوان الگوی مناسبی که از طرف بهره بردار بدان عمل گردیده ، بیان شده و سپس روش بهبود راندمان آبیاری از طریق مشارکت های مردمی بحث و بررسی شده است.

شیان، سد همگن، شبکه تحت فشار، بهره برداری