تعیین روش مناسب برای تخمین ضرایب جذب سدیم و پتاسیم برای خاک محل دفن زباله شهری (مطالعه موردی: همدان)

از آنجا که منابع آب زیرزمینی محدود است و کشور ما در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده، اهمیت آنها دو چندان می باشد. بنابراین حفاظت از این منبع ارزشمند در مقابل آلودگی ها، امری ضروری است. استفاده بیش از حد از آب های زیرزمینی و ورود آلاینده ها به این منابع از طریق زباله های جامد شهری و صنعتی، هیدروکربن های نفتی، آلودگی ناشی از فلزات سنگین مانند آرسنیک، زباله های رادیواکتیو و نیترات مشکلات فراوانی را برای این منابع به وجود آورده است. لذا آلودگی این آب ها به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی مورد نظر بوده که تا حد زیادی بر مشخصات زیست محیطی مناطق وسیع و تامین آب آشامیدنی شهرهای بزرگ تاثیرگذار است. یکی از خطرناکترین منابع شناخته شده در آلودگی آب های زیرزمینی دفن زباله های شهری، زباله های خطرناک و یا زباله های معدنی می باشد که در آلودگی آنها نقش مهمی دارند. این شکل از آلودگی عمدتا در مناطقی که بارندگی زیاد بوده و امکان شست و شو و نفوذ شیرابه آنها بهداخل منابع آب زیرزمینی وجود داشته باشد، بسیار شایع است. انتقال آلودگی از طریق خاک و آب زیرزمینی یکی از نتایج تولید و حرکت جبهه شیرابه در دفنگاه ها است. پدیده انتقال جرم در محیط خاک تحت تاثیر "انتقال"، "انتشار"، "جذب"، واکنش های شیمیایی و تجزیه می باشد. تعیین پارامترهای انتقال مانند "ضریب جذب"، "ضریب انتشار هیدرودینامیکی" و "فاکتور تاخیر" جهت ارزیابی کمی انتقال آلاینده ها در محیط خاک ضروری است. در این پژوهش نیز سعی شده است به بررسی جذب سدیم و پتاسیم در خاک محل دفن زباله همدان پرداخته شود. در پایان مشاهده شد که هر سه روش بررسی شده برای تعیین ضریب جذب قابل استفاده اند، اما در شرایط مشابه، میتوان به ترتیب، روش های ایزوترم جذب خطی، فروندلیخ و لانگمویر را برای تخمین ضریب و فرایند جذب پتاسیم، و همچنین به ترتیب ایزوترم فروندلیخ، جذب خطی و لانگمویر را برای تخمین ضریب و فرایند جذب سدیم، پیشنهاد کرد.

Keywords:

ضریب جذب , ایزوترم جذب , سدیم , پتاسیم , محل دفن زباله , همدان