پیوند پاپن - سازمان آب و برق خوزستان
خوشناز پاینده - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اهواز

یکی از راه های برخورد با بحران کمبود آب اختصاص تم ام یا بخشی از مصارف شهری غیرشرب، کشاورزی، صنعتی وتفریحی توسط پسابهای تصفیه شده شهری و صنعتی که به عنوان آبهای دست دوم با کیفیت پایین تر از آب شرب شناخته می شوند می باشد . پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر کاربرد پساب فاضلاب بر کیفیت خاک، آلایش عناصر سنگین در خاک و گیاه و نیز عملکرد گیاه صورت گرفته است . این مطالعه با دو تیمار گیاهی ( سورگوم و شاهد) تحت آبیاری با پساب و آب معمولی و سه تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و طراحی و اجرا شده است . به همین منظور پس از کاشت و برداشت گیاهان ، از عمق30-0 سانتی متر نمونه خاک تهیه شد . نمونه ها پس از خشک شدن، خصوصیات شیمیایی، فیزیکی و میزان آلایش آنها به عناصر سنگین تعیین گردید . علاوه بر آن جهت تعیین عملکرد گیا ه، غلظت عناصر سنگین کادمیوم و سرب، برخی عناصر قابل جذب گیاهی و نیز مقدار توده زمینی خشک ( بیو ماس ) برای هر گیاه م شخص شد . پساب کاربردی نه تنها باعث افزایش شوری خاک نشده بلکه با شوری کم خود قادر است نمک های احتمالی موجود در لایه سطحی پروفیل خاک را به پایین منتقل نماید . یکی از فواید سودمند پساب کاربردی افزایش معنی دار عناصر فسفر ، ازت و مواد آلی خاک می باشد . خصوصیات فیز یکی همچون وزن مخصوص ظاهری و پایداری خاکدانه ها را کاربرد پساب به ترتیب نسبت به شاهد کاهش و افزایش می دهد . علاوه بر آن میزان عناصر سنگین کادمیوم و سرب را در خاک افزایش داده ولی در حدود مجاز باقی مانده است . نتایج آنالیز گیاهی نیز نشان داد که پساب فاضلاب باعث افزایش معنی دار عناصر فسفر و پتاسیم در مقایسه با شاهد می شوند . علاوه بر آن میزان عناصر سنگین در اندامهای گیاهی در مقایسه با شاهد بیشتر شد . عملکرد گیاه نسبت به شاهد افزایش معنی دار داشته است

پساب، آلایش، خاک، گیاه، کادمیوم