سهم و کارکرد گفت ‌وگوهای فرهنگی در مناسبات فرهنگی (با تأکید بر روابط فرهنگی ایران و روسیه)

گفت‌وگوی فرهنگی به دلیل ظرفیت‌های تعاملی نهفته در فرهنگ و همچنین قابلیت‌های تأثیرگذار گفت‌‌وگوی نخبگان، وجهی مهم ومؤثر از تعامل سازنده میان فرهنگ‌ها محسوب می‌گردد؛ چرا که این مفهوم در بستر مفاهیمی چون  دوسویگی، پذیرش دیگری، تعامل فرهنگی و تنوع فرهنگی معنا پیدا می‌کند. روابط فرهنگی و گفت‌وگوی فرهنگی هرچند به تنهایی  تعریف و کارویژه‌های خاص خود را دارند ولی فصل مشترکشان این است که  ارتباطات فرهنگی و هم  گفت‌‌وگوی فرهنگی  برپایة همزیستی و زیست مسالمت‌آمیز و در فضای مبتنی بر صلح و پذیرش دیگری شکل می‌گیرد. همچنین بر پایة پذیرش مقولة تنوع فرهنگی، مفاهیم مختلفی به عنوان گونه‌‌های مختلف تعامل میان فرهنگ‌ها و تبادل فرهنگی ارائه می‌گردد. مفاهیمی از قبیل همزیستی، تفاهم، گفت‌وگو، اتحاد و تقاربِ فرهنگ‌ها که  نمایانگر مدلی از داد و ستد  و روابط میان ملت‌ها است که بر مبنای فرهنگ تعریف می‌شوند. از این روی  امروزه می‌توان معیار "گفت‌‌وگو» را به شاخصی برای صلح جهانی  و مناسب‌ترین بسترِ همگرایی فرهنگی ملت‌ها برشمرد. سودمند‌ی و کارکرد عمدة گفت‌وگوی فرهنگی این است که فرهنگ‌ها در صحنة جهانی به گونه‌ای در تعامل سازنده قراربگیرند تا از طریق شکل‌گیری فهم مشترک  و با گستراندن فرهنگ مدارا و رواداری، بسترهای مناسب برای توسعة همکاری‌های بیش از پیش فراهم گردد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی ضمن تأکید بر ضرورت‌ها و کارکردهای  گفتوگوی فرهنگی نخبگان  ایران با کشورهای مختلف به ویژه روسیه، با برشمردن فرصت‌های موجود جهت شکل‌گیری گفت‌وگوهای فرهنگی خصوصاً میان نخبگان ایران و روسیه، سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که گفت‌وگوهای فرهنگی نخبگان ایران و روسیه چه تأثیر و کارکردی در پایدارسازی و توسعة روابط ایران و روسیه و همچنین صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌‌المللی بر‌عهده دارد. شکل‌گیری فرآیند مستمر و منطقی گفت‌وگوهای فرهنگی ایران و روسیه علاوه بر شبکه‌‌سازی تعاملات نخبگی دو کشور، می‌تواند مجموعه‌ای از مسایل و چالش‌های بین‌‌المللی را در سازوکارهای تعاملات گفت‌و‌گو محور دوجانبه مورد بررسی  قرار داده، به راهکارهای مشترک برسند.

Keywords:

ایران , روابط فرهنگی , روسیه , گفت‌وگوی فرهنگی , نخبگان