ارزیابی الگوهای بومی مسكن روستایی در ارتباط با عوامل محیطی مطالعه موردی مناطق روستایی سیستان

با توجه به نقش روستاها در توسعه اقتصادي كشور، هر گونه بي توجهي در مورد مشكلات اين مناطق منجر به برزو نابساماني در كل نظام اقتصادي كشور خواهد شد. در اين بين مي توان به مشكلات بسيار در تامين مناسب مسكن روستايي به عنوان يكي از زير ساخت هاي موثر بر اركان توسعه در اين نواحي اشاره نمود، بطوريكه عدم توجه به اين مهم موجب بر هم زدن تعادل اجتماعي- اقتصادي و كالبدي مناطق خواهد شد. امروزه با توجه به توليد مصالح ساختماني متفاوت مصنوعي و صنعتي و فراهم شدن امكانات حمل و نقل آن به داخل مناطق روستايي، به نوعي تغيير در بافت مسكوني و كالبدي روستاها فراهم گرديده است. اين به نوبه خود در تقابل با تنوع جغرافيايي و هويتهاي خاص محلي و منطقه اي و به تبع آن تفاوت در نوع نيازها و كاستيها ، قرار گرفته است. پس از وقوع سيلابهاي شديد دهه 70 در منطقه سيستان و تخريب تعداد زيادي از خانهها روستايي، روند تغيير بناهاي روستايي از فرم سنتي به الگوههاي غير بومي و نامتعارف آغاز گرديد. بناهايي كه هيچگونه هماهنگي با جغرافياي طبيعي منطقه و فرهنگ و آداب و سنن منطقه ندارد. روند ادامه دار اين ساخت و سازها منجر به فراموشي الگوهاي بومي معماري منطقه شده است. از اينرو اين مقاله به بررسي عوامل تاثير گذار در شكل گيري و تداوم الگوهاي بومي مسكن روستايي پرداخته است. بر اساس روش تحقيق توصيفي –تحليلي چهار عامل محيطي (اقليم، مصالح بومي، انرژي و ژئومورفولوژي) مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج نشان دهنده مزاياي قابل توجهي از جمله؛ تناسب با محيط زيست و هماهنگي آن با توانهاي محيطي الگوهاي سنتي مسكن در منطقه سيستان است. به نحوي كه استفاده از اين الگوها راهگشاي حل مشكل مسكن روستايي به ويژه اقشار كم درآمد و آسيب پذير خواهد بود.

Keywords:

عوامل محیطی , مسکن روستایی , الگوهای بومی , سیستان