ارزیابی آسیب پذیری بافت های فرسوده شهری در برابر زلزله با استفاده از مدل IHWP: نمونه موردی محله جوادیه، منطقه 16 شهرداری تهران

آسيب پذيري شهرها در برابر زلزله، در كشورهاي زلزله خيز، به چالشي مهم در زمينه برنامه ريزي و مديريت شهريتبديل شده است. در اين ميان، خطر وقوع زلزله در بافت هاي فرسوده شهر تهران، به دليل ويژگي هاي خاص خود و نيزموقعيت گسل هاي فعال در اولويت قرار دارد. در اين زمينه، مطالعات و تحقيقات جهاني از دهه 90 ميلادي و در ايران ازاواسط دهه 1370 مطرح شده اند. امروزه، بهترين گزينه براي مقابله با سوانحي چون زلزله، پيشگيري از آن و برنامه ريزيبراي مقابله و كاهش آسيب پذيري شهرها و اثرات زيان بار زلزله مي باشد. هدف اصلي اين پژوهش، پرداختن به ارزيابيآسيب پذيري در برابر زلزله در محله جواديه تهران است. به همين منظور، با تكيه بر راهبرد كمي ابتدا از شيوه مطالعاتكتابخانه اي و بررسي ميداني جهت تهيه مدل مفهومي و عملياتي تحقيق (يعني ضوابط و معيارهاي كاهش آسيب پذيري دربرابر زلزله) استفاده شد، سپس از روش تحليل سلسله مراتبي معكوس (IHWP) و تکنیک GIS جهت پردازش و تحليل اطلاعات بهره گرفته شد. نتايج تحقيق حاضر، ميزان آسيب پذيري محله جواديه را در قالب چهارچوب مفهومي تحقيق بهصورت مجزا و يكپارچه ارائه داده است. نقشه آسيب پذيري نهايي محله، اكثر نواحي را با آسيب پذيري زياد ( 60,58 درصد)نمايش مي دهد. همچنين، اين محله با ويژگي هايي چون بافتي فرسوده ( 57 درصد) و ناپايدار ( 88 درصد)، ريزدانه ونفوذناپذير ( 90 درصد)، بسيار متراكم ( 390 نفر در هكتار)، با كمبود فضاي سبز و باز (منفي 7 درصد) و واقع در حريم 7كيلومتري گسل جنوب تهران، نيازمند برنامه ريزي كارآمد جهت كاهش آسيب پذيري در برابر زلزله مي باشد.

Keywords:

آسیب پذیری در برابر زلزله , محله جوادیه , تحلیل سلسله مراتبی معکوس (IHWP)