اعتبارسنجی و بررسی گفتمانی روایت «إِذَا الْتَقَى الْمُسْلِمَانِ بِسَیْفَیْهِمَا فَالْقَاتِلُ وَ الْمَقْتُولُ فِى النَّارِ»

Publish Year: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 226

This Paper With 25 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QHS-14-1_002

تاریخ نمایه سازی: 25 آذر 1399

Abstract:

درمصادررواییاهل‌سنت از «احنف بن قیس» چنین گزارش شده است که در امر نبرد برای کمک کردن به امام علی(علیه‌‌‎السلام) روانه شد؛ در میانه راه، «ابوبکره» وی را از این کار منصرف نموده و دلیل خود را مبتنی بر روایت نبوی «إِذَا الْتَقَى الْمُسْلِمَانِ بِسَیْفَیْهِمَا فَالْقَاتِلُ وَ الْمَقْتُولُ فِى النَّارِ» دانست. بازنشر حدیث نبوی در ماجرای یادشده به جنگ‌های امام علی(علیه‌‌‎السلام) و سیره تابناک و عصمت ایشان خدشه وارد کرده است، لذا بررسیواعتبارسنجیاینروایتامری  ضروریبهنظرمى‌رسد. بررسی‌ها نشان‌ می‌دهد حدیث نبوی «مقاتله میان دو مسلمان» در مصادر اهل سنت به صورت دقیق ضبط نشده، چه اینکه حذف قید «عَلَى غَیْرِ سُنَّةٍ» سبب تعارض با آیه «وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا..» و نیز تعارض با روایات تأیید نبوی بر جنگ‌های امام علی(علیه‌‌‎السلام) و روایات «فِئَةُ الباغِیَةُ» شده است. همچنین تطبیق غیرعالمانه آن بر امیرمؤمنان از ناحیه افرادی چون ابوبکرة که تحت تأثیر فضای گفتمانی موسوم به فتنة همزمان با قتل خلیفه سوم و دوران امامت ایشان قرار گرفتند، دیده می‌شود که از این طریق می‌توانستند حدیث نبوی مذکور را بهانه عدم بیعت و عدم یاری امیرمؤمنان در جنگ‌های ایشان وانمود کنند. هم چنان‌که این نقل تحریف یافته از حدیث نبوی و بازنشر آن در دوران امامت امام علی(علیه‌‌‎السلام) در فضای گفتمانی بنی‎‌امیه در کنار روایات برساخته مشابه، می‌توانست سیره آن امام همام را مخدوش جلوه دهد؛ بازنشر آن در سده‌های سوم هجری به بعد به ویژه در مصادر اهل سنت جای سؤال دارد.

Keywords:

روایات نبرد میان دو مسلمان , فئه باغیة , تحلیل گفتمان , نقد سندی و محتوایی , جعل حدیث

Authors

محسن دیمه کار گراب

استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران.

زهرا خراسانی

کارشناس ارشد تفسیر و علوم قرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • قرآن کریم. ...
  • نهج البلاغه(1414)،  محقق: صبحی صالح،‏ قم: هجرت. ...
  • ابن ‏أثیر، الشیبانی الجزری(1415)، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت: ...
  • ابن ‏‏أثیر، الشیبانی الجزری(1417)، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار الکتاب ...
  • ابن‏ أثیر، الشیبانی الجزری (1392)، جامع الأصول فی أحادیث الرسول، ...
  • ابن ‏أعرابی، أبو سعید(1418)، معجم ابن‏الأعرابی، عربستان سعودی: دار ابن‏الجوزی. ...
  • ابن الملقن، سراج الدین(1429)، التوضیح لشرح الجامع الصحیح، دمشق: دارالنوادر. ...
  • ابن ‏بابویه، محمد بن على(1395)، کمال الدین و تمام النعمة، ...
  • ابن ‏بابویه، محمد بن على(1362)، الخصال، قم: جامعه مدرسین. ...
  • ابن ‏بابویه، محمد بن على(1376)، الأمالی، تهران‏: کتابچى. ...
  • ابن‏ بابویه، محمد بن على(1385)، علل الشرائع، قم‏:‏ کتاب فروشى ...
  • ابن ‏تیمیة حرانی، احمد بن عبد الحلیم(1406)، منهاج السنة النبویة، ...
  • ابن‏ حبان، محمد(1414)، صحیح ابن‏حبان، بیروت: مؤسسة الرسالة. ‏ ...
  • ابن ‏حجر، أحمد بن علی (1415)، الإصابة فی تمییز الصحابة، ...
  • ابن‏ حجر، أحمد بن علی (1379)، فتح الباری شرح صحیح ...
  • ابن ‏حجر، أحمد بن علی (1404)، تهذیب التهذیب، بیروت: دار ...
  • ابن ‏خلدون، أبو زید (1408)، المبتدأ و الخبر فی تاریخ ...
  • ابن‏ سالم، أبو الربیع(1420)، لاکتفاء بما تضمنه من مغازی رسول ...
  • ابن‏ سعد، أبو عبدالله محمد(1968)، الطبقات الکبرى، بیروت: دار صادر. ...
  • ابن ‏شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على(1379)، مناقب آل أبی ...
  • ابن‏ طاووس، على بن موسى(1409)، إقبال الأعمال، تهران‏: دار الکتب ...
  • ابن ‏عبدالبر، أبوعمر (1412)، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، بیروت: دار ...
  • ابن ‏عساکر، أبوالقاسم(1415)، تاریخ دمشق، بیروت: دار الفکر. ...
  • ابن ‏فتوح، محمد(1423)، الجمع بین الصحیحین البخاری ومسلم، بیروت: دار ...
  • ابن ‏قتیبة، أبومحمد(1418)، الإمامة والسیاسة، بیروت: دار الکتب العلمیة. ...
  • ابن ‏کثیر، أبوالفداء(1418)، البدایة و النهایة، بیروت: دار هجر للطباعة. ...
  • ابن‏ مشهدى، محمد بن جعفر(1419)، المزار الکبیر، قم‏: دفتر انتشارات ...
  • ابن ‏ماجة، أبو عبدالله(1430)، سنن ابن‏ماجه، بیروت: دار الرسالة العالمیة. ...
  • أبو المعاطی نوری، أبی الفضل(بی‌تا)، المسند الجامع المعلل، بیروت: دار ...
  • أبویعلى، أحمد بن‌علی(1404)، مسند أبی یعلى الموصلی، دمشق: دار المأمون ...
  • أبی داود، سجستانی(1430)، سنن أبی داود، بیروت: دار الرسالة العالمیة. ...
  • أحمد بن حنبل، أبو عبدالله(1420)، مسند الإمام أحمد بن حنبل، ...
  • اربلى، على بن عیسى‏(1381)، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، تبریز: ...
  • إسکافی، أبی جعفر(1402)، المعیار والموازنة، بیروت: دار العلم. ...
  • بحرانى، سید هاشم بن سلیمان(1415)، البرهان فی تفسیر القرآن‏، قم: ...
  • بخاری، محمد بن إسماعیل(1407)، الجامع الصحیح المختصر، بیروت: دار ابن‏کثیر. ...
  • بخاری، محمد بن إسماعیل(بی‌تا)، صحیح البخارى، بیروت: دار المکتبة. ...
  • بزار، أحمد بن‌عمرو(1409)، مسند البزار (البحر الزخار)، بیروت: مؤسسة علوم ...
  • بَلَاذُری، أحمد بن یحیى(1417)، جمل من أنساب الأشراف، بیروت: دار ...
  • بیهقی، أحمد بن الحسین(1408)، دلائل النبوة، بى‌جا: دار الکتب العلمیة. ...
  • بیهقی، أحمد بن الحسین(1344)، السنن الکبرى وفی ذیله الجوهر النقی، ...
  • ترمذی، محمد بن عیسى(بی‌تا)، الجامع الصحیح سنن الترمذی، بیروت: دار ...
  • ثعلبى، احمد بن محمد(1422)، الکشف و البیان، بیروت: دار إحیاء ...
  • حاکم نیشابوری، أبو عبد الله(1411)، المستدرک على الصحیحین، بیروت: دار ...
  • حر عاملى، محمد بن حسن(1409)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسة آل ...
  • حر عاملى، محمد بن حسن‏(1425)، إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات‏، ...
  • حسین عطوان(1380)، مرجئه و جهمیه در خراسان عصر اموی، ترجمه: ...
  • حلى، حسن بن یوسف(1982)، نهج الحق و کشف الصدق، بیروت: ...
  • حموی، یاقوت بن عبد الله(بی‌تا)، معجم البلدان، بیروت: دار الفکر. ...
  • حویزى، على بن جمعه(1415)، تفسیر نور الثقلین، قم: اسماعیلیان. ...
  • ذهبى، محمد بن أحمد(1419)، تذکرة الحفاظ، بیروت: دار الکتب العلمیة. ...
  • ذهبى، محمد بن أحمد(بی‌تا)، سیر أعلام النبلاء، بی‌جا، مؤسسة الرسالة. ...
  • سیوطى، عبدالرحمن(1404)، الدر المنثور فى التفسیر بالماثور، قم‏: کتابخانه عمومى ...
  • صفی الدین، أحمد بن عبد الله(1416)، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال ...
  • طباطبایى، محمدحسین(1390)، المیزان فی تفسیر القرآن‏، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. ...
  • طبرانى، سلیمان بن احمد(2008)، تفسیر القرآن العظیم (الطبرانى)، اردن: دار ...
  • طبرانی، سلیمان بن أحمد(1404)، المعجم الکبیر، موصل: مکتبة العلوم والحکم. ...
  • طبری، محمد بن جریر (1407)، تاریخ الأمم والملوک، بیروت: دار ...
  • طوسى، محمد بن الحسن(1407)، تهذیب الأحکام، تهران: دار الکتب الإسلامیه. ...
  • طوسى، محمد بن الحسن(1414)، الأمالی (للطوسی)، قم‏: دار الثقافة. ...
  • عبدالجبار، صهیب(2014)، الجامع الصحیح للسنن والمسانید، بیروت: دار الاسلام. ...
  • عبدالرزاق، أبوبکر(1403)، مصنف عبد الرزاق، بیروت: المکتب الإسلامی. ...
  • عینی، بدرالدین(بی‌تا)، عمدة القاری شرح صحیح البخاری؛ بیروت: دار إحیاء ...
  • فیض کاشانى، محمد محسن(1406)، الوافی، ‏اصفهان: کتابخانه امام أمیرالمؤمنین على(ع). ...
  • قسطلانی، أحمد بن محمد(1323)، إرشاد الساری لشرح صحیح البخاری، مصر: ...
  • قندوزی حنفی، سلیمان بن ابراهیم(1416)، ینابیع المودة لذوی القربى، بیروت: ...
  • کلینى، محمد بن یعقوب(1407)، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیة.‏ ...
  • متقی هندی، علی بن حسام(1989)، کنز العمال، بیروت: مؤسسة الرسالة. ...
  • مجلسى، محمد باقر(1403)، بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.‏ ...
  • مجلسى، محمد باقر(1406)، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، قم‏: ...
  • مزی، یوسف بن الزکی(1400)، تهذیب الکمال، بیروت: مؤسسة الرسالة.‏ ...
  • مسلم نیشابوری، مسلم بن الحجاج(بی‌تا)، صحیح مسلم، بیروت: دار إحیاء ...
  • مفید، محمد بن محمد (بی‌تا)، أوائل المقالات فی المذاهب والمختارات، ...
  • مفید، محمد بن محمد(1413)، الإرشاد فی معرفة حجج الله على ...
  • مقاتل بن سلیمان(1423)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: دار إحیاء ...
  • نسائی، أبو عبد الرحمن أحمد بن شعیب(1421)، السنن الکبرى، بیروت: ...
  • هیثمی، نورالدین(1412)، مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، بیروت: دار الفکر. ...
  • یعقوبى‏، احمد بن أبى یعقوب(بى‌تا)، تاریخ الیعقوبى، بیروت: دار صادر. ...
  • نمایش کامل مراجع