حسین سلطانی کاظمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
احسان دریکوند - دکترای عمران - محیط زیست، هیئت علمی دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شوشتر، ایران

با توجه به کمبود آب در ایران و رشد جمعیت و شهرنشینی، برنامه ریزی برای استفاده بهینه از منابع آب و بازیافت آب از منابع نامتعارف ضرورت بیشتر یافته است. این تحقیق با هدف استفاده مجدد از فاضلاب بهداشتی تصفیه شده و زه آب کشاورزی به عنوان منابع جایگزین برای آبیاری سبزیجات انجام شد. بدین منظور 6 گونه بذر؛ ترب قرمز، برگ چقندر، گشنیز، مرزه، شوید و تره در سه تکرار 1-آبیاری با آب چاه، 2-آبیاری با زه آب کشاورزی و 3-آبیاری با فاضلاب تصفیه شده کاشت و بررسی شدند. هرکدام از بذرها به میزان 100 گرم در 3 تکرار آبیاری کاشت شدند. کیفیت خاک، فلزات سنگین در خاک، آزمایشات آلودگی و انگلی آب و بهداشت آب در مراحل مختلف اندازه گیری شد. همچنین وزن و ارتفاع سبزیجات در زمان برداشت برای مقایسه سه تکرار کاشت اندازه گیری شد. نتایج نشان داد وزن و ارتفاع سبزیجات در سه تکرار تفاوت معناداری با هم نداشتند، اما در مجموع اندازه رشد سبزیجات تکرار آبیاری با زه آب کشاورزی از دو تکرار دیگر بیشتر بود. استانداردهای سازمان محیط زیست برای آبیاری کشاورزی پس از تصفیه فاضلاب بدست آمد، اما میزان فلزات سنگین خاک پس از آبیاری با فاضلاب اندکی افزایش و شوری خاک کاهش یافت. در نهایت پیشنهاد می شود برای جلوگیری از به هدر رفتن منابع آب از زه آب کشاورزی برای آبیاری سبزیجات و استفاده از فاضلاب تصفیه شده بهداشتی در موارد خاص با آزمایشات مستمر کنترل بهداشت و کیفیت انجام شود.

فاضلاب بهداشتی, تصفیه فاضلاب, زه آب کشاورزی, منابع جایگزین آب, آبیاری سبزیجات