محمد مهدی ملکی کرم آباد - دانشجوی دکتری، مدیریت، گرایش سیاستگذاری علم و فناوری، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، مدرس
حسنعلی آقاجانی - استاد گروه مدیریت صنعتی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران
منوچهر منطقی - استاد دانشگاه مالک اشتر، تهران
بهنام عبدی - استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه افسری امام علی (ع)- تهران

یادگیری فناورانه به‌عنوان یکی از محورهای اصلی توانمندسازی فناورانه در بخش­ها و صنایع کشورهای مختلف مانند حوزه دفاع به‌شمار می­رود. در این امتداد، صنایع دریایی از مهم‌ترین بخش­های دفاعی به‌حساب می‌آیند که تقویت و تجهیز آنها به ارتقای سطح اقتدار دفاعی کشور منجر می‌شود. مقاله حاضر درصدد مطالعه­ تطبیقی مسیر پیشرفت صنایع کشتی­سازی کشورهای ژاپن، کره جنوبی و چین، به‌عنوان کشورهای پیشرو و کشورهای ترکیه و برزیل، به‌عنوان کشورهای درحال‌توسعه و مقایسه یافته­ها با صنعت موردمطالعه در داخل کشور و درنهایت، ارائه مدل یادگیری فناورانه در صنایع دریایی حوزه دفاع است. رویکرد پژوهش حاضر، کیفی است و از روش مطالعه موردی به­عنوان راهبرد پژوهش استفاده شده است. داده­ها ازطریق 13 مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختاریافته با متخصصان صنایع دریایی حوزه دفاع جمع‌آوری شدند. یافته­های پژوهش نشان‌ می­دهد صنایع دریایی حوزه دفاع کشور از توانمندی لازم به‌منظور طراحی و ساخت تجهیزات موردنیاز به‌صورت کاملاً بومی برخوردارند، اما ارتقای سطح قابلیت­های یادگیری فناورانه به‌منظور ایجاد تغییرات عمده در ماهیت محصول و یا فرایند آن و ورود به مرحله نوآوری رادیکال ضروری است. ازطرف‌دیگر، باتوجه‌به شرایط حاکم بر کشور و صنایع دفاعی، یادگیری غالب بیشتر به‌صورت غیررسمی است و درصورت ایجاد زیرساخت یادگیری رسمی، صنایع دریایی قابلیت حرکت جدی­تر در مرزهای دانش را دارا خواهد بود. درمجموع با وجود پیشرفت­های چشمگیر سال­های اخیر، برخورداری از برنامه منسجم، مدون و به‌روز درراستای توسعه روزافزون صنایع دریایی در حوزه دفاع ضرورت دارد.

یادگیری فناورانه, توانمندسازی فناورانه, نوآوری رادیکال, یادگیری رسمی, صنایع دریایی حوزه دفاع