فهیمه زینعلی - کارشناسی مشاوره، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
محمد سجاد صیدی - مشاوره، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
روژین مرادی فرد - کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه‌ای ارتباط مبتنی بر حل مسئله در رابطه کیفیت ارتباط والد ـ فرزندی با خودکنترلی دانش­آموزان انجام شد. جامعه آماری پژوهش را تمام دانش­آموزان دختر دبیرستانی در سال تحصیلی 95 ـ 96 شهرستان کرمانشاه دربرگرفت. 240 نفر از دانش­آموزان با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند و داده‌ها به روش تحلیل مسیر مورد آزمون قرار گرفت. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه‌های ارتباط والد ـ فرزند بارنس، اولسون (1982)، خودکنترلی هامفرید، (1982) و ارتباط مبنی بر حل مسئله توسط مک کوبین، تامپسون و مک کوبین، (1996) جمع‌آوری شد. به‌منظور تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی برای طراحی یک الگوی مناسب از تحلیل مسیر پیش‌بینی خودکنترلی در دانش­آموزان استفاده شده است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که ارتباط مبنی بر حل مسئله در رابطه با ارتباط والد ـ فرزندی و خودکنترلی نقش واسطه­ای را ایفا می‌کند. نتایج پژوهش مؤید این است که کیفیت ارتباط والد ـ فرزندی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم با واسطه‌گری ارتباط مبنی بر حل مسئله بر خودکنترلی تأثیر دارد؛ لذا می‌توان با تقویت تبادلات باز و صریح بین والدین و فرزندان مهارت کنترل و مدیریت رفتارها و هیجانات را در دانش­آموزان ارتقا بخشید.

ارتباط والد فرزندی, بازبودن در رابطه ارتباط مبتنی بر حل مسئله, خودکنترلی