علی میرعربی - کارشناس ارشد هیدروژئولوژی، شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی
مریم جمالی - کارشناس ارشد هیدروژئولوژی
سیامک محمودی سیوند - کارشناس ارشد تکتونیک، مرکز ملی مطالعات و تحقیقات سازند سخت
محمدعلی نیرومند

به منظور پهنه بندی و تعیین میزان توسعه یافتگی واحدهای سنگ شناختی کارستی از روش هایی نظیر آزمایش پمپاژ،مطالعه ژئوفیزیک، مطالعه تاریسمان چشمه ها، ردیابی و مطالعات ایزوتوپی و یا مدل سازی استفاده می شود که معمولاً روش هایی پرهزینه و زمان بر می باشد. ضمن آنکه در صورتی که اطلاعات قابل توجهی از یک منطقه وجود داشته باشد تصمیم گیری بر اساس این اطلاعات و تلفیق نتایج کاری دشوار است. روش تحلیل سلسله مراتبیAnalytical hierarchy process یا AHP به عنوان یکی از بارزترین فنون تصمیم گیری و مدیریتی چند منظوره برای وضعیت های پیچیده ای که سنجه های چند گانه و مختلفی دارند ، ابزار تصمیم گیری مناسبی است با دارای ویژگی کار آمدی، هزینه پایین و دقت بالا بوده و می تواند در تعیین میزان توسعه یافتگی کارست مناطق مختلف قابلیت داشته باشد . این روش به عنوان یک ابزار مدیریتی با حداقل زمان و هزینه می تواند الگوی مناسبی جهت مدیریت برداشت از سفرهای اب زیر زمینی و کارستی در اختیار مدیران منابع آب کشور قرار دهد.در این مقاله ابتدا معیارهای موثر در فرایند تصمیم گیری توسعه یافتگی کارست یک منطقه موردی در شمال شرق استان فارس معرفی و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبیAHP) و ایجاد ماتریس مقایسه زوجی، ضمن تشکیل درخت سلسله مراتب تصمیم در پنج سطح زوجی گزینه ها، استخراج الویت ها و تعیین وزن نهایی گزینه ها، در نهایت 5 چشمه ابوالمهدی، بالنگان، قدمگاه رحمت، تیره باغ و مهجان به نمایندگی از 5 زون رحمت، سیاه-سیدان،قلتون، دشتک و بکان با هم مقایسه شده و اقدام به تعیین توسعه یافتگی کارست چشمه های مختلف ناحیه مورد مطالعه شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که چشمه بالنگان و تیره باغ در منطقه بیشترین و چشمه ابوالمهدی و قدمگاه دارای کمترین توسعه یافتگی است

حوضه کارستی بختگان ،چشمه کارستی، پارامترهای هیدروژئولوژی ، تحلیل سلسله مراتبی AHP