ابوالفضل رهروان - دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه تهران

دوام و بقای نهادهای هر جامعه، مشروط به انتقال ارزشها و هنجارهایی است که در طول سالیان و در خلال عبور نسلها در جامعه مرتب بازتولید میشوند و دوام و بقای هر جامعه نیز منوط و مشروط به حفظ و استحکام نهادهای آن است. نهادها در طول تاریخ، گر چه بنا به مقتضیات زمان تغییر می کنند، اما بخش عظیمه ی از آموزه ها، ارزش ها و هنجارهای خود را از طریق عوامل و حاملانی منتقل می سازند تا شالوده ی اصلی جامعه ازهم گسیخته نگردد و در این راستا دین همواره در طول تاریخ، یکی از مهمترین نهادها در هر جامعه بوده است. خانواده، ازنظر جامعه شناسان به عنوان هسته ی مرکزی و به قول آگوست کنت پدر علم جامعه سلول اصلی جامعه است. زمانی که اشکال ابتدایی دین، سینه به سینه و توسط نسلهای قبلی به نسلهای بعدی منتقل شده است، اهمیت انتقال فرهنگ دینی به نسل بعد یا جامعه پذیری دینی مشخص میشود. اما مسئله و مشکلی که جامعه ی معاصر ما با آن مواجه شده این است که در میان نسل جدید و به خصوص نوجوانان، مسئله ی توجه به ارزشها و هنجارهای دینی و فراگیری و التزام به آنها کمرنگ شده است و به نظر می رسد این نسل، درگیری کمتری با موضوع دین دارد و التزام و تعهدات نسلهای پیشین را نسبت به موضوع دین ندارد. هدف مقاله حاضر بررسی جامعه شناسی انتقال فرهنگ دینی از طریق خانواده بود که به صورت یک مطالعه کمی از طریق روش کتابخانه انجام شده است. نتایج حاصل نشان داد انتقال فرهنگ دینی از طریق خانواده بیشتر از جامعه میباشد، همچنین، اگرچه دو بعد اخلاقی و عاطفی در میان نوجوانان جامعه ی معاصر ایران ضعیفتر از ابعاد اعتقادی و مناسکی است؛ اما خانواده و والدین، در انتقال تمام ابعاد دینداری مؤثرند.

جامعه پذیری، خانواده، فرهنگ دینی، نسل جدید، انتقال فرهنگ دینی.