مهدی پورهاشمی - دانشیار، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
داریوش مهدی فر - پژوهشگر، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد
پریسا پناهی - دانشیار، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

تعیین توان تولید بذر در درختان جنگلی بسیار دشوار است. جنس بلوط نیز از این قاعده مستثنی نیست. افزون بر اینکه بذر بلوط به دلیل مصارف مختلفی که دارد، همواره مورد توجه جنگل بانان و متخصصان حیات وحش بوده و همواره سعی شده تولید بذر درختان این جنس به نوعی برآورد شود. استفاده از روش های چشمی برآورد تولید بذر برای برطرف کردن این مشکل سال هاست مورد توجه پژوهشگران می باشد. در این مقاله، کاربرد روش کونیگ Koenig به عنوان یکی از بهترین و متداول ترین روش های برآورد چشمی بذر درختان بلوط درمورد 100 اصله بلوط ایرانی/برودار Quercus brantii Lindl در جنگل های پلدختر استان لرستان طی شش سال 1391-1396 مورد مطالعه قرار گرفت. درختان نمونه با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی با مونه بندی طبقه های قطری، انتخاب و شماره گذاری شدند. نیمه اول شهریور هر سال کلیه بذرها روی تاج درختان شمارش شدند. با استفاده از روش برآورد چشمی کونیگ نیز تعداد بذر شمارش شده در مدت زمان 30 ثانیه برای هر درخت به صورت چشمی مشخص و درنهایت، مدل رگرسیونی خطی ساده بین شمار بذر به دست آمده از دو روش شمارش تاجی و کونیگ محاسبه شد. براساس نتایج مدل خطی ساده y=0.85x+1.41 با ضریب تبیین 0/62 و جذر میانگین مربعات خطا RMSE ، 0/32 برای این منطقه محاسبه شد. با استفاده از این مدل می توان برای سال های آینده در این منطقه، تنها با شمارش بذر هر درخت در مدت زمان 30 ثانیه و استفاده از مدل به دست آمده، برآورد قابل قبولی از تولید بذر آن داشت.

برآورد چشمی کونیگ، بلوط ایرانی، تولید بذر، جنگل های زاگرس.