معیارها و شاخص ها برای پایش مدیریت پایدار اکوتوریسم در جنگل های شمال کشور

مدیریت پایدار یک ایده جهانی برای حفظ و نگهداری کیفیت زندگی بهتر بشر بر روی زمین است. اکوتوریسم به عنوان ابزاری از توریسم پایدار است که هم به حفظ محیط زیست و هم توسعه کمک می کند. از دیدگاه حفاظت، معیارها و شاخص ها ابزار مهمی برای نیل به اهداف پایداری می باشند. هدف این بررسی شناسائی معیارها و شاخص ها برای پایش پایداری اکوتوریسم در جنگل های شمال ایران بوده است. شاخص ها به عنوان ابزاری برای نظارت پایداری عمل می کنند. از این رو شاخص ها باید تمامی جنبه های زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سازمانی موثر در پایداری طبیعت گردی را پوشش دهند. در این بررسی با استفاده از روش دلفی و AHP طی سه دور و بکار گیری تیم کارشناسی متشکل از کارشناسان بومی و دانشگاهی از تخصص های مختلف و مرتبط استفاده گردید. در پایان دور دوم به اجماع رسیدیم و تعداد 9 معیار و 61 شاخص برای پایش توسعه پایدار اکوتوریسم رسیدیم. این معیارها و شاخص ها دارای ابعاد زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سازمانی بوده اند. ابعاد زیست محیطی با 21 شاخص، اقتصادی با 8 شاخص، اجتماعی با 21 شاخص ، فرهنگی با 6 شاخص و در نهایت سازمانی و قانونی با 5 شاخص تدوین گردید. در دور سوم معیارها و شاخص های انتخاب شده با استفاده از روش AHP و بکارگیری نرم افزار Expert Choice رتبه بندی گردید. معیارها و شاخص های انتخاب شده قابلیت کاربرد و استفاده برای سازمان هایذیربط نظیر سازمان جنگل ها، محیط زیست و گردشگری برای نظارت و پایش بر پایداری فعالیت های اکوتوریسم در جنگل های شمال کشور دارد.

Keywords:

اکوتوریسم , پایش , توسعه پایدار , شاخص , جنگل های شمال