مقایسه سویه های مختلف باکتری بردی ریزوبیوم ژاپنیکوم از نظر توان تثبیت بیولوژیک ازت و غده بندی در مراحل ابتدائی رشد گیاه سویا به روش ایزوتوپی ازت A-value method) 15)

با اینکه ازت 78 درصد حجم هوا را تشکیل می دهد، اما همچنان از محدود کننده ترین فاکتورهای رشد گیاه بوده که برای رفع کمبود آن معمولاً از کود های ازته استفاده می شود و این مسئله نیز به نوبه خود باعث افزایش هزینه تو لید است . تثبیت بیولوژیک ازت دیگر راه تامین ازت مورد نیاز گیاهان زراعی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه می باشد که از جمله مزیت های آن می توان به کاهش هزینه تولید، کاهش آلودگی آبهای زیرزمینی، افزایش تولید پروتئین گیاهی ( آنچنان که اکثر بقولات نسبت به غلات پروتئن بیشتری دارا می باشند ) ، افزایش ازت باقی مانده در خاک برای محصولات بعدی و افزایش حاصلخیزی خاک اشاره نمود (5 و6 )گیاهان زراعی خانواده لگوم از جمله گیاهان مهم و ارزشمند تثبیت کننده ازت مولکولی هوا هستند که تاکنون کارآئی تثبیت ازت مولکولی آنها در همزیستی با باکتری ریزوبیوم در منابع علمی نسبتاً زیادی مورد بحث و مطالعه قرار گرفته است (1 ، 2 ، 6 ، 7 و 10 ) در غالب گزارشات موجود از نظر توان تثبیت ازت باقلا، لوپن و دال عدس خیلی بالا ( بیشتر از 70 درصد ازت مورد نیاز ) ، سویا، بادام زمینی و لوبیا چشم بلیلی متوسط % 40-60) ازت مورد نیاز ) ، لوبیا سبز و نخود پائین ( حدود % 30 ازت مورد نیاز ) نشان داده شده است . مطالعات مزرعه ای تثبیت ازت مراحل مختلف رشد سویا، لوبیا و باقلا بیانگر این است که سویا در یک مرحله طولانی در ابتدای فصل رشد مقدار بسیار کمی ازت تثبیت نموده و این مسئله می تواند تداعی کننده امکان ( احتمال ) افزایش تثبیت بیولوژیک ازت در این گیاه، بالاخص در ابتدای فصل رشد باشد . این احتمال ممکن است که از طریق اصلاح عملیات تلقیح و عوامل موثر در آن و یا اصلاح (breeding ) گیاه سویا برای تشکیل غده های موثر زودتر از موعد مقرر عملی گردد( 5و11).