خودکشی از دیدگاه فقه و حقوق جزای ایران

در برخلاف آنچه در بادی امر بهنظر میرسد، یافتن تعریف جامع و مانعی برای خودکشی کار چندان ساده ای نیست و در برخی از موارد کسانیکه در این زمینه بحث کردهاند، و یا به انجام بررسی خاصی دست زده اند، از ارائه تعریف ویژه ای خودداری کرده اند.واژه خودکشی به معنای قتل نفس است. در فرهنگ معاصر خودکشی به مفهوم خاتمه دادن عمدی به زندگی به میل خود و به دست خود تعبیر شده و اعتقاد بر آن است که این واژه اوّلین بار در نیمه قرن هفدهم به کار برده شده است. علم خودکشی شناسی را پروفسور آلمانی به نام دبیلو ای بونگر در 1929 ابداع کرد در اواخر قرن نوزدهم امیل دورکیم، جامعه شناس فرانسوی و فروید زمینه روانشناسی خودکشی را مورد بررسی جدّ ی قرار دادند.امیل دورکیم 1858)؛(1917 در اثر معروف خود به نام خودکشی آن را پدیده ای اجتماعی به شمار آورده و چنین تعریف میکند: »خودکشی عبارت است از هر نوع مرگی که نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم کردار منفی یا مثبت خود قربانی است که میبایست چنان نتیجه ای به بار آورد.« پدیده خودکشی (Suicide) از دیدگاه علوم مختلفی چون روانشناسی، جامعه شناسی، پزشکی، جرم شناسی و حقوق جزا (کیفری) قابل تحلیل و بررسی است. از لحاظ حقوق کیفری، بحث راجع به خودکشی در حاشیه بررسی ها قتلها به میان می آید.از این حیث خودکشی یا انتحار عبارت است از قتلی که فاعل جرم (قاتل)، مفعول جرم (مقتول) نیز میباشد. به عبارت دیگر، هرگاه مجنی علیه (بزه دیده) قتل، خودش قاتل باشد عمل خودکشی تحقق مییابد. در واقع خودکشی نوعی از قتل همراه با وحدت قاتل و مقتول است.

Keywords:

خودکشی , حقوق جزا , جرم , مجازات , اتانازی.