فائزه محسنی زاده کرمانی - کارشناس ارشد معماری

در سده های اخیر دستیابی به گونه ای از معماری که پاسخگوی نیازهای روانی مصرف کنندگان در کنار نیازهای عملکردیشان باشد به یکی از دغدغه های اصلی معماران مبدل شده است؛ زمانی که مخاطب به شناسایی یک محیط معماری می پردازد، اگر وارد گفتمان دیالکتیک با محیط شود و در یک سیر رفت و برگشت ذهن او این همانی میان محیط با اندوخته های کهن خود برقرار کند؛ احساسی از امنیت در فضا برای وی ایجاد می شود، که اصطلاحاً به آن حس مکان می گوییم؛ با این تعریف می توان گفت افرادی با هویت فرهنگی نزدیک به هم می توانند به صورتی نسبتا مشابه از یک فضا حس مکان را دریافت کنند. در علم روان شناسی این روابط متقابل میان محیط و مخاطب در حوزه روان شناسی محیطی مورد بررسی قرار می گیرد. پژوهش حاضر در یک رویکرد توصیفی به بررسی مفهوم دیالکتیک فرهنگ، هویت و شکل گیری هویت فرهنگی پرداخته و بنا به تعاریف بدست آمده به واکاوی حس مکان و میزان دلالت آن در یک فضای معماری، از زاویه نگاه روان شناسی محیط می پردازد.

هویت، هویت فرهنگی، حس مکان، روانشناسی محیطی