سعید سلطانی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوفیزیک، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
ابراهیم حق شناس - استادیار، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
محسن فضلوی - دانشجوی دکتری مهندسی عمران – زلزله، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران

طی مطالعات ریزپهنه بندي لرزهاي شهر نتایج برداشتهاي خردلرزه سنجی و پردازش آنها به روش نسبت طیفی مولفه افقی به قائم (H/V) اغلب منحنی هاي نسبت طیفی بدست آمده داراي قلهاي مشخص در فرکانسهاي زیر 1 هرتز یا حدود آن بوده اند (حق شناس و همکاران، .(2013 این قله ها در حالی در نقاط بسیاري از شهر دیده میشوند که از نظر زمینشناسی سطحی با نهشته هاي متفاوتی در سطح شهر مواجه هستیم. وجود این قله هاي فرکانس پایین میتواند به دلیل مسائل مختلف از جمله وجود آبرفت عمیق یا فقدان انرژي کافی امواج ریلی ارتعاشات زمینه و در نتیجه دامنه پایین مولفه ي قائم نسبت به مولفه هاي افقی نسبت داده شود. در این مقاله براي بررسی دقیق تر علت این موضوع از روشهاي نوین استخراج بیضی واري امواج ریلی از داده هاي برداشت شده ارتعاشات محیطی در نقاط مختلف شهر اراك استفاده شده است و با وارونه سازي این داده ها سعی در ارائه پروفیل سرعت موج برشی در دو مقطع شمالی- جنوبی و شرقی- غربی شده است. دو روش محاسبه نسبت طیفی مولفه افقی به قائم در فضاي زمان- فرکانس بر پایه تبدیل موجک و روش کاهش تصادفی به منظور بدست آوردن این منحنی ها استفاده شدهاند . عملیات وارون سازي با استفاده از یال سمت راست منحنی بیضیواري (از قله ي اول تا مینیمم بعدي) که بر پایه مطالعات عددي به عنوان بازه ي قابل اتکا براي اینکار معرفی شده، انجام شده است. پروفیلهاي بدست آمده و همچنین شواهد زمین شناسی و ژئوفیزیکی موجود، وجود لایه ي نسبتا ضخیم آبرفتی را در شمال و شرق منطقه ي شهري اراك تایید می کند و براي مناطق جنوبی نیز سرعت هاي بالاتر و عمق کم تر سنگ بستر که مطابق با زمین شناسی مناطق مرتفع جنوبی می باشد نشان می دهد.

ارتعاشات زمینه، بیضی واری امواج ریلی، پروفیل سرعت موج برشی، روش HVTFA، شهر اراک