محمد هادی غفاریان مقرب - دکتری علوم خاک، عضو هیات علمی بخش خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
حسین نظری - دکتری فیزیولوزی گیاهی،، عضو هیات علمی بخش تولیدات گیاهی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
قباد رستمی زاد - دکتری آبخیزداری،، عضو هیات علمی بخش آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

گندم اصلی ترین و استراتژیک ترین محصول زراعی در ایران است. اراضی گندم دیم، داراي وسیع ترین سطح کشت بوده و عمده ترین مصرف کننده نزولات جوي و رطوبت خاک می باشند. میزان رطوبت خاک یک عامل محدودکننده در عملکرد و بهره وري کشاورزي دیم است بنابراین سرمایه گذاري بر روي روشهاي مدیریت آب باران درکشت دیم از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. یکی از این روشهاي استفاده از مدل الگوي کشت گیاهی 1 است که می تواند واکنش گیاه زراعی را به خاک، شرایط آب و هوایی و مدیریت هاي مختلف زراعی توصیف و شبیه سازي کند. در استان زنجان با توجه به شرایط اقلیمی و محدودیت منابع آب بخش عمده اراضی تحت کشت گندم دیم می باشد در این تحقیق اثرات باقیمانده هاي گیاهی بر رطوبت اولیه ذخیره شده در خاک و حفظ رطوبت خاک بر عملکرد و بهره وري آب گندم دیم رقم آذر 2 در بازه زمانی دو ساله مورد مطالعه قرار گرفت. براساس نتایج حاصله کشت حفاظتی گندم توانست رطوبت وزنی اولیه زمین در قبل کشت پس از دو سال تفاوت معنی داري قبل از کشت نداشت ولی رطوبت خاک پس از شخم حفاظتی نسبت به مرسوم بیش از 20 درصد بوده و بر اساس 39 و 73 به ترتیب ذخیره رطوبت در خاکورزي حفاظتی تفاوت ، تقسیم بندي زادوکس در مراحل 20 معنی داري نسبت به شخم مرسوم داشت که موجب افزایش عملکرد در کشت حفاظتی گردید. براساسنتایج این تحقیق براي مدیریت پایدار کشت توجه به حفظ و افزایش توانمندي خاک در انباشت آب و استفاده از مدیریت الگوي کشت گیاهی ضروري است.

خاکورزی حفاظتی، کشت گندم دیم، الگوی کشت گیاهی، انباشت آب در خاک، استحصال باران